Malamas
Home Nieuws Agenda MaandOverzicht Praktisch Achtergrond
Links Biografie Geschiedenis Instrumenten

Inhoudsopgave

Vorige pagina
Lavrendis Machairitsas

Volgende pagina
Mario


Biografieën van de website over Griekse Muziek

Sokratis Malamas

Eigentijdse ballades

Sokratis Málamas ( Σωκράτης Μάλαμας ) (klemtoon op de eerste a) is een componist, liedjesschrijver, zanger en gitarist die in Griekenland tot de top behoort. Daar noemen ze hem ook wel "de prins van de melancholie" en zijn werken zijn inderdaad stuk voor stuk ijzersterke ballades. Je zou hem dan ook misschien het beste als "troubadour" kunnen omschrijven. Zijn gitaar en zijn diepe, volle stem vormen zijn handelsmerk.

Hij werd geboren op 29 september 1957 in Sikiá, een dorp van een kleine drieduizend inwoners op Sithonia, de middelste vinger van Chalkidiki, het schiereiland "met de drie vingers" in het noorden van Griekenland. De inwoners van het dorp zouden bekend staan omwille van hun energie, hun vriendelijke inborst en hun onafhankelijk karakter. Op Sokratis Malamas is die beschrijving alvast van toepassing.

Het verhaal van zijn jeugd is het verhaal van duizenden andere Griekse families in de jaren '50-'60, vooral in het noorden van het land. Griekenland had pas een Wereldoorlog en een Burgeroorlog achter de rug en de economische situatie was op z'n zachtst gezegd erg belabberd. Ook het gezin Malamas was gedwongen te emigreren. Toen Sokratis zes of zeven was, reisden ze met de trein naar München. Vandaar ging het verder naar Stuttgart waar ze werk vonden in een fabriek. Daar droegen ze hun steentje bij aan de verwezenlijking van het Wirtschaftswunder , de haast miraculeuze wederopbouw van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog, met steun van het Marshall-plan.

De kleine Sokratis ging in Duitsland naar school. Toen hij de lagere school af had keerde het gezin terug naar Griekenland. Het dorp van zijn herinneringen was helemaal veranderd, er stonden nu gebouwen van drie of vier verdiepingen.

Wat hem bijgebleven is van zijn kinderjaren in Duitsland? "De muziek van de Rolling Stones en de Beatles", zegt hij zonder aarzelen. En ook de manier waarop hij de muziek heeft zien veranderen terwijl hij daar was. "Probeer ginder maar eens een plaat te vinden met traditionele Duitse muziek. Die zijn er gewoon niet meer, alles is Amerikaans geworden". Die ommekeer vond plaats aan het einde van de jaren zestig, toen hij er was. "En wat erger is", zegt hij, "ik zie tegenwoordig hier in Griekenland precies hetzelfde gebeuren".

Het mag onwaarschijnlijk klinken dat een jongetje van een jaar of tien, twaalf zoiets opmerkt. Maar hij noemt zichzelf dan ook niet voor niets een melomaan. Al van kleins af aan heeft hij belangstelling voor allerlei soorten muziek. Op zijn dertiende kreeg hij een gitaar van zijn vader. En al toen hij veertien was begon hij zelf liedjes te schrijven. Hij weet nog goed hoe het begon: hij had pas een bekend liedje gespeeld en daarna begon hij er aan te sleutelen. Verkleden, noemt hij het. Dat doet hij nog steeds. Liedjes komen bij hem niet uit de lucht vallen, hij kleedt ze aan, beetje bij beetje. Het begint met een paar maten muziek of een paar losse versregels. Die geeft hij dan wat ondergoed en zo lopen ze een tijdje rond. Later krijgen ze een jurkje aan, en zo groeien ze als het ware laag voor laag tot ze klaar zijn om onder de mensen te komen.

Malamas volgde gitaarles aan het conservatorium van Thessaloniki en in 1976, na zijn middelbare school, keerde hij terug naar Duitsland om zijn droom te realiseren: studeren voor ingenieur. Daarnaast volgde hij ook gitaarlessen aan het conservatorium van Stuttgart.

Wat nu volgt vindt men in Griekenland hoogst merkwaardig. Uitgerekend in Duitsland, ver van huis, kwam hij namelijk voor het eerst in contact met ... de Griekse traditionele muziek. Bij een Duitse professor thuis hoorde hij voor het eerst Chronis Aidonidis . En daar bleef het niet bij. Sokratis viel van de ene verbazing in de andere, want verschillende Duitsers, die belangstelling hadden voor Griekse muziek, haalden voor hem het beste uit hun platencollectie tevoorschijn: muziek van Kreta, Thracië, Epirus... Allemaal dingen die hij thuis nooit gehoord had. En natuurlijk ook rembetika . "Die muziek greep me meteen bij de keel", herinnert hij zich.

Het logische gevolg voor iemand als Sokratis was dat hij ging proberen om die muziek op zijn gitaar na te spelen. En nog geen drie jaar later, begin 1979, hield hij de ingenieursstudie voor bekeken. Hij keerde terug naar Griekenland, naar hij zelf zegt om zich beter te kunnen verdiepen in de nieuw ontdekte muziek van zijn vaderland. "Bovendien", zegt hij voorzichtig, "Duitsland is zeer zeker een mooi land, maar het klikte toch niet zo. In mijn DNA zitten blijkbaar geen Europese elementen".

Terug in het vaderland moest hij het leger in. Daarna studeerde hij verder gitaar in Athene.

In 1980 - hij was toen 23 - begon hij te werken als gitarist. Dat hield hij zeventien jaar vol. Het was hard werk, zegt hij, zweten en zwoegen en weinig voldoening, elke dag een beetje sterven. Alleen aan zijn tijd als gitarist in het orkest van Nikos Papazoglou (waarin hij eind jaren tachtig terecht kwam) heeft hij goede herinneringen. "Bij Papazoglou voelde je je mens worden".

Uit zijn beginjaren heeft hij ook nog goede herinneringen overgehouden aan de dorpsfeesten. Je werd dan ergens naar een godvergeten oord gestuurd om te gaan spelen, vertelt hij. Op de afgesproken plaats trof je dan een violist aan, en een drummer en een klarinettist en een bouzoukispeler. Hij vindt het ongelooflijk wat voor talent je daar vindt, zomaar plompverloren in de een of andere taverna . "Wij hebben hier in Griekenland een onuitputtelijk reservoir van getalenteerde musici die prachtige dingen doen en daar kraait geen haan naar. Maar als in de grote stad de ene of de andere componist een nietszeggend liedje schrijft, dan staan de kranten daar meteen vol van. Nu, die muzikanten zelf verliezen daar niets aan, die voelen zich goed bij wat ze doen, maar soms vraag ik me wel af waarom het allemaal zo moet zijn", aldus Malamas .

Maar in hoofdzaak was het gewoon werken om den brode. Tussendoor bleef hij componeren en schrijven. Na een aantal jaren had hij flink wat materiaal bij elkaar en hij besloot om daarmee naar buiten te komen. Hij trok naar Athene en probeerde daar een podium te vinden.

In het begin was het niet gemakkelijk. Er zijn weliswaar ontelbare "kentra" (muziekclubs) in Athene, maar die zitten niet meteen te springen om talent, er is voldoende aanbod. Een onbekende jongeman die bij de leveranciersingang komt aanbellen met de vraag of hij misschien met zijn liedjes mag komen optreden ... Er werden nogal wat deuren voor zijn neus dichtgeslagen.

En als hij dan al het podium ter beschikking kreeg, dan moest het publiek nog komen ook. Hij herinnert zich nog levendig hoe hij in een zaal speelde met vierhonderd plaatsen ... waar slechts vijf man zat. Vele anderen zouden bedankt hebben. Malamas vond dat zoiets niet kan: "Die mensen waren gekomen om mij te horen en dus vond ik dat ik moest optreden".

Gelukkig was er zijn vriend Vasilis Kazoulis , die hem ooit eens van straat plukte waar hij doelloos rondzwierf na weer een mislukt optreden. De liedjes van Vasilis werden in die tijd vrij vaak gespeeld op de radio en hij wist dus waarover hij het had als hij zei: "Trek het je niet aan, Sokratis . Als het ene liedje niet lukt, dan misschien het volgende wel".

En de troubadour, hij componeerde voort. De doorbraak kwam er toen Nikos Papazoglou hem bezig hoorde. Diens reactie was even kort als krachtig: "De studio in, jij, en opnemen!". Papazoglou heeft namelijk én een neus voor talent én een eigen studio, die hij gebruikt om jong talent een kans te geven. Dat talent moet je natuurlijk hebben maar verder is zijn enige voorwaarde: je moet het elders geprobeerd hebben en afgewezen zijn. Malamas voldeed ruimschoots aan die criteria, dus hij ging de studio in en nam op.

Het resultaat, meteen ook de eerste plaat van Malamas , was "Asprómavres Istoríes". Die verscheen in 1989 en de rest is geschiedenis. Die vindt u in de discografie hieronder.

Naar Griekse normen is die discografie overigens vrij beperkt voor een carrière van vijftien jaar. Sokratis Malamas is beslist geen veelschrijver. Zijn eigen platen verschijnen ongeveer om de twee jaar. Die zijn dan wel allemaal uitstekend afgewerkt, ook uiterlijk. Bij de meer recente zitten alle teksten erbij.

Daarnaast wordt nogal wat van zijn werk door anderen gebracht, en daar zijn grote namen bij. Op het album "Zoom '96", van Dimitris Mitropanos , staat een liedje van hem. Deze dubbel-cd, die overigens goud haalde, werd opgenomen tijdens de optredens van Mitropanos tijdens het winterseizoen 1995-1996 in de bekende club "Zoom" in de Plaka. Op de cd "Ekbombi" (Uitzending) van Eleftheria Arvanitaki , uit 2001, staat ook een compositie van Sokratis Malamas . En Glikeria zingt een nummer van hem op haar recente nieuwe cd "Aniksi" ("Lente"), uitgebracht in 2004.

Het is zeker geen toeval dat het allemaal grote namen zijn. Het toont natuurlijk aan hoe hoog Sokratis Malamas ingeschat wordt in Griekenland, maar er is meer aan de hand. Zijn composities zijn namelijk niet van het soort waarvan er dertien in een dozijn gaan. Het zijn integendeel "moeilijke" liedjes, die in feite alleen tot hun recht komen als ze door de auteur zelf vertolkt worden. Malamas zegt dat de mens een spiegel is, je weerspiegelt alles wat je meemaakt. Dus ook zijn liedjes zijn een weerspiegeling van indrukken die hij heeft opgedaan. En daarbij, zegt hij, hoe kan je nu zingen over iets dat je niet zelf meegemaakt hebt, iets dat niet van binnenuit komt ? Het is precies die innerlijke rijkdom die zijn composities zo sterk en tegelijk ook zo moeilijk maakt. Vandaar dat eigenlijk alleen de auteur ze kan brengen - of een andere zanger of zangeres van topklasse.

Malamas zegt dat hij ooit een nummer van hem heeft horen vertolken door Charis Alexiou , bij wijze van probeersel. Indrukwekkend gewoon. "Dat is geen zingen meer", zegt hij, "dat is gewoon een vlam, een oplaaiend vuur dat je aangrijpt en verteert". Helaas is het bij een probeersel gebleven. Malamas had het nummer speciaal voor Alexiou geschreven maar hij had zijn huiswerk niet goed gemaakt. "Te snel willen zijn", zegt hij zelf. Het paste niet helemaal bij haar stem en hij moest het aanpassen. Maar voor hij daarmee klaar was vertrok Alexiou naar Parijs voor opnamen van eigen werk . Hij dacht dat hij zijn kans verkeken had en hij zong het liedje dan maar zelf.

Maar Alexiou was hem niet vergeten, en in 2006 nodigde ze hem uit om samen met haar en met Alkinoos Ioannidis op te treden in het Lykavittos theater, twee avonden na elkaar. Het werd een weergaloos succes, en in maart 2007 verscheen er een dubbel-cd met de live-opname. Ook nadien heeft Alexiou nog andere liedjes van Malamas gezongen.

En er is meer. Toen Malamas in november 2013 naar Athene afzakte voor een reeks optredens in de bekende "Anodos" club, kwamen er zoals gewoonlijk een hoop verslaggevers en ook collega's naar de première. Een opvallende verschijning onder die laatsten was ... Charis Alexiou . Malamas nodigde haar prompt uit op het podium en ze zongen samen een liedje, deze keer niet van hem maar wel van haar.

Ondanks zijn populariteit is Malamas beslist geen "dikke nek" geworden, zoals zovelen. Integendeel, hij heeft jarenlang aan zichzelf getwijfeld. Zaten de mensen nu echt te wachten op de dingen die hij deed? Mensen die naar een club gaan, daar een hapje eten en dan op de tafels dansen, ja, die amuseren zich. Maar bij mij wordt er niet gedanst, daar kunnen ze alleen maar zitten en luisteren, wat hebben ze daar eigenlijk aan? Het antwoord kwam, zegt hij, op een keer toen hij naar Athene afzakte voor een concert. De zaal zat afgeladen vol en meteen al vanaf de eerste noten zong iedereen mee, de hele zaal, en ze bleven meezingen tot het einde van het optreden, twee uur later.

Dat was ergens in 1996 maar ook zovele jaren later blijft hij met zijn twee voeten op de grond staan. En zijn publiek blijft meezingen.

Sokratis Malamas woont en werkt nog steeds in het noorden van Griekenland. Af en toe treedt hij op in Athene. Hij heeft daar een trouw publiek dat hem op handen draagt, maar toch wil hij zijn vaste stek niet verlaten. In zijn huis op Chalkidiki heeft hij een weids uitzicht en dat heeft hij nodig. "Als ik de hele dag op een muur zit te kijken", zegt hij, "dan kruipt die muur binnen in mij".

Discografie (bijgewerkt tot 2005)

Eigen platen:

1989 - Ασπρόμαυρες Ιστορίες - Aspromavres Istories (Zwart-witte verhalen) . Zijn eerste plaat met eigen composities en teksten, door hemzelf uitgevoerd. Meteen de aanzet tot zijn typische stijl van troubadour.

1991 - Παραμύθια - Paramythia (Sprookjes) . Net als de vorige werd deze plaat opgenomen in de studio van Nikos Papazoglou , Agrotikon, en allebei dragen ze zijn label: Strongili diski. Papazoglou zingt er één lied op, evenals Melina Kana en Olga Dereniti.

1992 - Της Μέρας και της Νύχτας - Tis Meras kai tis Nychtas (Van de Dag en de Nacht) . Zijn derde plaat krijgt ook de steun van Dora Rizou, producente bij platenmaatschappij Lyra. De composities en de helft van de teksten zijn van Malamas , de meeste andere teksten zijn van de hand van Yannis Tsatsopoulos, maar ook van Manolis Rasoulis. Melina Kana zingt, en mede daardoor werden vele van deze liedjes een succes. De muziek neemt hier een andere wending en is meer oosters getint.

1993 - Heruitgave van de drie vorige platen op één cd, tot stand gekomen met de hulp van Nikos Papazoglou , die tekent voor de productie, orkestratie en opname in diens studio Agrotikon in Toumba bij Thessaloniki.

1993 - Κύκλος - Kyklos (Cyclus) . Muziek, de meeste teksten en zang: Sokratis Malamas . Eén lied wordt vertolkt door Katerina Siapanda.

1996 - Σωκράτης Μάλαμας - ( Sokratis Malamas ) . Deze plaat is ook bekend als Lavyrinthos ( Λαβύρινθος ) . Melina Kana (alweer) is de tweede stem en neemt ook een volledig lied voor haar rekening.

1998 - 13.000 Μέρες - 13.000 Meres (13.000 Dagen) . De titel van deze plaat is een kleine dichterlijke vrijheid. Sokratis Malamas zou deze liederen geschreven hebben toen hij 35 was (35 jaar of ongeveer 13.000 dagen). De plaat kwam dik vijf jaar na zijn berekeningen in omloop. Een aantal teksten zijn van Fotini Lambridi , Yorgos Athanasopoulos en Alkis Alkeos. Eén lied is een gedicht van Konstantinos P. Kavafis "December van het jaar 1903", dat door Sokratis Malamas op muziek werd gezet en waarvan hij tot ieders verbazing een zeïmbekiko maakte.

1999 - Ξυδάκης - Μάλαμας - ( Nikos Xydakis - Sokratis Malamas ) . Op deze plaat zingt Malamas composities van Nikos Xydakis . Iets wat hij niet gewoon was. Als singer-songwriter zong hij altijd al zijn eigen liederen en kon hij gewoon zichzelf blijven. Nu kreeg hij een andere verantwoordelijkheid te dragen, want liederen van een ander op overtuigende wijze naar voor dragen is niet evident. Zeker niet als het liederen betreft met een duidelijke boodschap en niet-onbeduidende tekst. Om geloofwaardig en echt over te komen moet de overtuiging immers overeenstemmen met die van de boodschapper. Toch klikte het en eigenlijk was dat niet zo verwonderlijk. Het was immers Dora Rizou van Lyra die deze samenwerking tot stand bracht. Dora Rizou is een vrouw met ideeën en met een uitgesproken neus voor talent, zij was ook diegene die Savina Yannatou met haar sefardische repertoire lanceerde. De teksten zijn van twee hedendaagse getalenteerde tekstschrijvers, Michalis Ganás en Thodorís Gónis.

2000 - Ο Φύλακας κι ο Βασιλιάς - O Fylakas kai o Vasilias (De Bewaker en de Koning) . De muziek is van Malamas , de teksten van Alkis Alkeos, Thanasis Papakonstantinou , Odysseas Ioannou, Fotini Lambridi en Sokratis Malamas zelf. Met gastvertolkingen van Manolis Lidakis en Melina Kana .

2002 - 'Ενα - Ena (Eén) . Veertien nieuwe liederen met een sobere instrumentatie, alsof ze gezongen werden door een groepje vrienden, in paréa . Zang, begeleid door een gitaar, soms door twee gitaren , en weinig andere instrumenten.

2005 - Το 'Αδειο Δωμάτιο - To Adio Domatio (De Lege Kamer) . De laatste plaat van Malamas met twaalf nieuwe liederen. De teksten zijn van Malamas zelf en van Yannis Melissidis en eentje van Fotini Lambridi . De muzikanten zijn ondertussen een vast groepje van vier: twee gitaren , van Sokratis Malamas en Babis Papadopoulos, Dimitris Baslam (bas) en Alexis Apostolakis (drums). In een lied speelt Yorgos Christianakis op toetsen. Speciaal is dat deze cd ook in beperkte oplage werd uitgebracht op LP, voor de sentimentele nostalgici onder ons die graag de naald horen krassen op het vinyl en met ongeduld wachten op het moment dat ze de plaat kunnen omdraaien om de B-kant te horen. De orkestratie is van Babis Papadopoulos die het geheel een rockachtige elektrische sound geeft.

Samenwerkingen

Sokratis Malamas ' liederen worden in de eerste plaats door hemzelf vertolkt. Niet verwonderlijk, want zijn liederen verwoorden zijn persoonlijke levensvisie. Het zijn sterke melodieën met solide teksten waarin hij telkens een stukje van zichzelf blootlegt in zijn persoonlijke stijl, met zijn gitaar en zijn diepe, volle stem.

Toch zijn diegenen die zijn liederen willen vertolken talrijk. Maar om dat te kunnen, moeten ze bijna van hetzelfde hout gesneden zijn als Malamas zelf. Zijn liederen zijn zó sterk, dat zij een sterke vertolking vereisen en een groot inlevingsvermogen in de ware wereld van Sokratis Malamas . De namen op de volgende cd liegen er niet om. Het betreft de cd die bij het muziektijdschrift Difono N° 120 van september 2005 zat en die bevat tien liederen van zijn hand, speciaal gebundeld voor de tiende verjaardag van Difono . Het is een prachtige bloemlezing van al wie ooit liederen van Sokratis Malamas vertolkte. De liederen worden gezongen door: Eleftheria Arvanitaki , Olga Dereniti, Glykeria , Manolis Lidakis , Melina Kana , Pitsa Papadopoulou en Katerina Siapanda. Enkel bij het eerste en laatste lied zingt Sokratis Malamas zelf mee. Heel uitzonderlijk schrijft Sokratis Malamas een lied voor anderen en in feite is dat slechts eenmaal gebeurd, met name voor Eleftheria Arvanitaki .

Daarentegen heeft Malamas dan wel weer een aantal liederen vertolkt op cd's van anderen. Zo waren er samenwerkingen met Nikos Xydakis , Thanasis Papakonstantinou , Loudovikos ton Anogion , Maria Thoïdou , Dionysis Tsaknis en anderen.

 

Laatst bijgewerkt op : 2016-10-22

Inhoudsopgave

Vorige pagina
Lavrendis Machairitsas

Volgende pagina
Mario

Valid XHTML 1.0 Strict!

[Home]  [Nieuws]  [Agenda]  [Overzicht]  [Praktisch]  [Achtergrond]

Please contact our Webmaster with questions or comments.