Geschiedenis-smyrna
Home Nieuws Agenda MaandOverzicht Praktisch Achtergrond
Links Biografie Geschiedenis Instrumenten
Albanie Griekenland Cyprus

Geschiedenis van Griekenland

Deze pagina afdrukken

De "Megali Katastrofi"

De val van Smyrna

Helaas was dat buiten de Jonge Turken gerekend. We hebben gezien dat die al een staatsgreep gepleegd hadden in 1908. De vernederingen waar de Sultan nu mee instemde waren olie op het vuur, en toen de Grieken daadwerkelijk in Smyrna landden was het hek helemaal van de dam. Een jonge Turkse officier riep op tot een revolutie, met de bedoeling een moderne Turkse staat op te richten en een einde te maken aan de betutteling van de buitenlandse machten. Deze officier zou later een zeer begaafd staatsman blijken te zijn. Zijn naam was Mustafa Kemal , beter bekend als Atatürk , de "vader van Turkije", geboren in Thessaloniki als zoon van een grenswachter.

Hij slaagde er niet alleen in om van Turkije een moderne natie te maken, hij slaagde er ook in de Turken een nationaliteitsgevoel bij te brengen. Zozeer zelfs dat er in de periode 1908-1922 verschillende miljoenen niet-Turken uitgemoord werden. Deze slachtingen zijn ondertussen als genociden erkend, ondanks hevige tegenkanting van Turkije: de genocide op Armeniërs en Assyriërs (1915-1916, 1.500.000 doden volgens de overlevenden, "slechts" 300.000 tot 500.000 volgens de Turken) en de genocide op de Pontiërs, de Griekse bevolking van de zuidelijke Zwarte-Zeekust (tussen de 350.000 en 1.000.000 doden tussen 1913 en 1923). De Turken werden hierbij bijgestaan door de Koerden, die nu zelf aan de beurt lijken te zijn.

In september 1919 deelde Mustafa Kemal de Entente mee dat hij het regime van de Sultan als illegaal beschouwde, en dat hij bijgevolg het Verdrag van Sèvres niet erkende. In januari 1920 werd een Turks parlement opgericht, dat prompt een nieuwe Turkse staat afkondigde.

De mogendheden probeerden eerst de opstandelingen ten val te brengen, maar het enige gevolg was dat die hun hoofstad naar Ankara verhuisden. Toen duidelijk werd dat er met deze nieuwe machthebbers terdege rekening moest gehouden worden, veranderden de mogendheden van strategie. In plaats van het Verdrag van Sèvres af te dwingen, keerden ze Griekenland de rug toe. Frankrijk en Italië begonnen zelfs geheime onderhandelingen met Atatürk.

In Smyrna, met de zee in de rug, met lange aanvoerlijnen en in de steek gelaten door hun bondgenoten, waren de Grieken gedwongen steeds verder in Klein-Azië door te dringen in een poging om hun positie te versterken. In plaats daarvan werd die snel onhoudbaar. Op 23 maart 1921 deden ze een wanhopige poging om uit de val te breken en lanceerden met 200.000 man een aanval op Ankara. De aanval mislukte, en de Grieken moesten zich terugtrekken met 20.000 man verliezen. De Griekse regering probeerde nu via onderhandelingen een oplossing te vinden. Ze waren bereid hun aanspraken op Klein-Azië op te geven in ruil voor garanties voor de bevolking, maar de Turken weigerden te onderhandelen. In juli 1922 begonnen de Grieken hun troepen in Thracië klaar te maken om langs het noorden binnen te vallen en met een tweede front de druk op Smyrna te verlichten. Dit was de enige strategie die de Turken misschien had kunnen dwingen te onderhandelen, maar de mogendheden staken daar een stokje voor.

Op 26 augustus 1922 lanceerde Mustafa Kemal dan een aanval met veertien Turkse divisies. Binnen een paar uur waren de Grieken in zee gedreven en er volgde een verschrikkelijke slachting in Smyrna. De schepen van de mogendheden, vastbesloten "neutraal" te blijven, keken toe terwijl burgers en soldaten in groten getale verdronken en dikke rookwolken boven de stad opstegen. De kronieken verhalen dat de vlammen van de brandende stad schaduwen wierpen op de wanden van de cellen van de monniken op Athos. Dat zal wel lichtjes afgerond zijn - het is bijna 350 km in vogelvlucht - maar van de stad bleef in elk geval niet veel over.

Aan duizenden jaren Griekse aanwezigheid in Klein-Azië was brutaal een einde gekomen, en de droom van de Megali Idea lag aan diggelen.

Inhoudsopgave

Vorige pagina
De nasleep van de Eerste Wereldoorlog

Volgende pagina
De gevolgen van de Megali Katastrofi

Valid HTML 4.01 Strict!

[Home]  [Nieuws]  [Agenda]  [Overzicht]  [Praktisch]  [Achtergrond]

Please contact our Webmaster with questions or comments.