Als laatste land van zijn Europese tour doet Dalaras Duitsland aan met een reeks van vijf concerten. Hij treedt er op samen met Panos Katsimichas (één van de twee broers Katsimichas, die recentelijk - op muzikaal gebied althans - uit mekaar zouden zijn gegaan) en met één van de zangers van Pyx Lax, nl. Babis Stokas .

Alle gegevens over de andere concerten van deze tour vindt u op onze mei-pagina , een biografie van Yorgos Dalaras in onze rubriek Achtergrond .

Nena Venetsanou gaf in mei 2000 nog een aantal concerten in België en in Nederland. Nu komt zij opnieuw naar België.

Met als titel "Adieu Alexandrie, musique pour deux voix, un poète et une ville" brengt ze op 2 juni in Luik, in wereldpremière, een nieuw programma met teksten gebaseerd op gedichten van de Alexandrijn Konstantinos Kavafis. Zij wordt begeleid door een Franse contratenor Alain Aubin en door Franse muzikanten die ook Angélique Ionatos begeleiden. Angélique Ionatos , de in Griekenland geboren maar in Frankrijk wonende en werkende componiste en zangeres, maakte trouwens in 1991 een plaat samen met Nena Venetsanou, nl.: "Sappho van Mytilene".

De muzikale composities zijn van de hand van Christian Boissel . Deze Franse musicus, componist en arrangeur is van Marokkaanse origine maar heeft, na zijn klassieke studies en na meegewerkt te hebben aan diverse theatrale composities en opera's, lang in Griekenland geleefd. Daar heeft hij regelmatig met Mikis Theodorakis samengewerkt met wie hij 11 platen heeft opgenomen en diverse wereldtournees heeft meegemaakt. Hij heeft ook samengewerkt met Angélique Ionatos en met Maria Farantouri en andere grote vrouwelijke stemmen van het Middellandse-Zeegebied.

Er wordt in het Grieks en het Frans gezongen door twee grote stemmen: de diepe en warme stem van Nena Venetsanou enerzijds en de verbazingwekkende, ontroerende stem van Alain Aubin anderzijds. Twee altstemmen, de ene vrouwelijk en de andere mannelijk, soms boordevol passie, dan weer zacht murmelend. Zij worden begeleid door de klarinettist Bruno Sansalone.

Diezelfde zaterdag, om 19u, wordt er een tentoonstelling van figuratieve kunstwerken geopend van de hand van Michel Vafidis, een kunstschilder van Grieks-Macedonische origine. Deze tentoonstelling loopt door tot het einde van de maand.

Een biografie van Nena Venetsanou vindt u in onze rubriek " Achtergrond ".

Drie dagen lang kunt u in Kijkduin (Den Haag-NL) genieten van zonnige Griekse klanken en kleurrijke kostuums. Speciaal voor deze gelegenheid komen van Griekenland de volksdansgroep "Kouroi en Kores" en de dansgroep van het "Lykion ton Ellinidon" over. Het muzikale gedeelte wordt ingevuld door het orkest "Glentistades", dat uit Mesopotamos komt overgevlogen, en een koperblaasorkest uit Kozani.
Dit evenement is tot stand gekomen dankzij de steun van de Griekse ambassade en wordt officieel geopend op vrijdag 29 juni om 18 uur door de ambassadeur van Griekenland.

Deze uiterst actieve groep Nederlanders brengt uitsluitend Griekse muziek. Via de rembetika zijn zij gaandeweg gegroeid naar een eigen soort muziek, Grieks maar tegelijkertijd universeel.

Het hieronder vermelde concert is in openlucht en dus vermoedelijk gratis.

Het Intercultureel Centrum Gent richt op vrijdag 15 en zaterdag 16 juni in "De Centrale" een Balkan festival in. Op het programma staan de volgende groepen:

Op vrijdag 15 juni:

• De Gentse groep Dilber (om 20u30). Deze groep, bestaande uit Belgen, Turken, een Bosniër en een Serviër, brengt een boeiende mix van muziek uit de Balkan, Griekenland, Turkije en de Arabische wereld.
• To Meraki (om 22u30) met traditionele Epirotika. Dit kwartet bestaat uit twee broers die deel uitmaken van de bekende familie zigeunermuzikanten afkomstig van het dorp Parakálamos in Epirus. Christos Chaldoupis zingt en speelt defi (tamboerijn) en zijn broer Yannis zingt eveneens, maar neemt ook de traditionele klarinet voor zijn rekening. Zij worden begeleid door een accordeonist en soms ook nog door een tambouras-speelster (een tambouras is een soort luit). Kenmerkend voor de Epirotische muziek zijn de meeslepende, langzame klaagliederen, of miroloia. Maar het genre bestaat ook uit vrolijke ritmes en opzwepende dansmuziek. Meer informatie over To Meraki kan u vinden op onze november 2000 pagina .

Op zaterdag 16 juni:

• Mec Yek (om 20u30), een kwartet uit Brussel, met een repertoire uit Oost-Europa en de Balkan.
• Gevolgd door Taraf Borzo (om 22u30). Deze groep uit Frankrijk inspireert zich op de tradities van de zigeuners uit Oost-Europa, wiens muziek sterk verbonden is met het dagelijks leven (geboorte, huwelijk, dood,...).

Het stuk is gebaseerd op de ontroerende vertellingen van Angeliki (Angela) Papazoglou, een uit Smyrna afkomstige zangeres en de echtgenote van de rembetika-componist Vangelis Papazoglou. Angeliki Papazoglou werd geboren in Smyrna (Klein-Azië) op 8 november 1899 en stierf in Kokkinia (bij Athene) op 17 augustus 1983. Zij behoort tot een familie die drie generaties volksmuzikanten voortbracht. Haar vader was Dimitris Maronitis, meer bekend onder de bijnaam "to Chiotaki", die viool en santouri (hakkebord) speelde. Ook haar neven Manolis en Christos speelden respectievelijk santouri en viool . In 1928, kort na haar huwelijk met Vangelis Papazoglou, werd Angela blind. Het harde leven van die tijd en de strenge zeden, samen met de koppigheid van haar man, verhinderden haar definitief het zingen. De enige opnamen van haar verrassende stem die er bestaan zijn zes "amanedes" en één liedje geschreven door haar man. Amanedes zijn (liefdes-)liederen waarin het woord "aman" meermaals gebruikt wordt, dat zoiets als "heb medelijden" betekent.

De theatervoorstelling is gebaseerd op het boek van haar zoon Yorgis Papazoglou, die aantekeningen maakte van zijn moeders verhalen en die de honderden bladzijden notities al die jaren liefdevol heeft bewaard. Het boek werd uitgegeven in 1986 en draagt als titel "Onirata tis Smyrnis" (Dromen van Smyrna).

De verhalen van Angela vormen een ooggetuigenverslag van de meest betekenisvolle jaren van de hedendaagse Griekse geschiedenis. Ze begint haar relaas met de tijdelijke bevrijding van Smyrna door het Griekse leger in 1919 en beschrijft het dagelijkse leven in de kosmopolitische stad, met de dansen en de muziek van die tijd. Het verhaal neemt dan een aangrijpende en dramatische wending met de plundering van Smyrna door de Turken, onder leiding van Mustafa Kemal, als antwoord op een offensief van het Griekse leger, en mondt uit in de vervolging en de verjaging van de Grieken van de kusten van Klein-Azië in 1922 - de zgn. Megali Katastrofi . In 1923 wordt er een grootscheepse bevolkingsuitwisseling op touw gezet tussen Griekenland en Turkije, gevolgd door het Vredesverdrag van Lausanne. We maken samen met Angela de karavanen mee van de vluchtelingen die uiteindelijk hun leven opnieuw opbouwden op het Griekse vasteland en er een kruisbestuiving van hun cultuur uit Klein-Azië met de cultuur van het Griekse vasteland teweeg brachten. (Dit kwam onder meer tot uiting toen het Klein-Aziatische lied geënt werd op de traditie van de rembetika-liederen.) We volgen haar tevens tijdens de moeilijke jaren van de Duitse bezetting (1940-1944), en belanden uiteindelijk in de Griekse burgeroorlog .

De verhalen van Angela bevestigen het standpunt dat Smyrna (het huidige Izmir in Turkije) en gans Klein-Azië voor een deel de bakermat was van de Griekse muziek. De ontmoeting tussen Oost en West werd in Smyrna op zijn best beleefd. Het was een smeltkroes van verschillende culturen. Byzantijnse balladen versmolten met Italiaanse "canzonetta's", Franse melodieën vermengden zich met Roemeense, Servische en Turkse wijsjes, terwijl Griekse muzikanten in het Café Aman Armeense zangers en zigeunerdanseresjes begeleidden voor een kleurrijk en gemengd publiek dat alle bevolkingsgroepen van het oostelijk Middellandse-Zeegebied vertegenwoordigde.

De tekstkeuze en de theatrale aanpassingen gebeurden door Lambros Liavas, professor-musicoloog aan de universiteit van Athene. Hij heeft tevens de zorg en de keuze van de muziekstukken en liederen op zich genomen. Tussen de vertellingen door krijgen we inderdaad een bloemlezing van de meest karakteristieke Smyrneïka en rembetika-liederen te horen, aan de hand van authentieke opnamen of heruitgaven ervan. Het decor en de kledij zijn van de hand van Marios Spiliopoulos, kunstschilder en leraar aan de School voor Schone Kunsten. In al hun eenvoud stralen ze een dramatische kracht en betovering uit. Elke gebeurtenis wordt bijna met historische precisie weergegeven, maar tegelijkertijd voelt men ook de "pathos" van de volksverteller. Die rol, dus de rol van Angela Papazoglou zelf, wordt in het stuk met brio vertolkt door Anna Vagená, die met haar stijl en karakter de ziel van Griekenland en de Griekse muziek weet bloot te leggen.

In Athene werd deze theatervoorstelling voor het tweede opeenvolgende seizoen met groot succes onthaald door een in dichte drommen opgekomen publiek. Bovendien kreeg de vertolking van Anna Vagená als Angela Papazoglou lovende kritieken van de Griekse pers.

Op initiatief van de Griekse Gemeenschap wordt de voorstelling in Brussel vertoond, maar wel slechts eenmalig. Eigenlijk zou geen enkele Griek die in België woont deze voorstelling mogen missen. Het thema vormt immers een waardevol onderdeel van het collectief geheugen en de mondeling overgeleverde traditie van Griekenland, en beklemtoont opnieuw het assimilatie- en regeneratievermogen van de Hellenistische cultuur.

Ook veel niet-Grieken die geïnteresseerd zijn in de Griekse cultuur, geschiedenis, muziek en taal zullen hier niet onberoerd bij blijven. Opgelet: alles is wel ééntalig Grieks.

Het Amsterdam Roots Festival is al aan haar vierde editie toe en presenteert dit jaar, van 15 tot en met 24 juni, meer dan 60 voorstellingen op verschillende locaties, met artiesten van meer dan 30 nationaliteiten.

Op zondag 17 juni, van 12u tot 20u, wordt het Oosterpark omgetoverd tot een groot werelddorp. Een openluchtfeest waar men muziek kan beluisteren, wat eten, slenteren langs marktstalletjes en dansen. Verspreid over het park liggen 5 dorpen, elk met een eigen podium en optredens van artiesten uit een bepaalde streek. Zo is er een Arabisch, Latino, Oriëntaals, Surinaams en Afrikaans dorp. Het Tentpodium is centraal opgesteld, met muziek uit vier grote Europese steden, waaronder dus Savina Yannatou, die eigenlijk in Athene woont, maar een repertoire brengt uit Thessaloniki.

Savina Yannatou raakte bij ons vooral bekend om haar Sefardisch repertoire en haar liederen van het Middellandse-Zeegebied, dat ze vorige zomer nog op het Torhout World Festival bracht.

Het is dit repertoire dat u op het Amsterdam Roots Festival nog eens te horen krijgt. De orkestratie is van Kostas Vomvolos, die in het ensemble "Primavera en Salonico" tevens kanonaki (soort psalter) speelt.

Een biografie van Yannatou vindt u in onze rubriek " Achtergrond ".

De educatieve omroep Teleac/NOT geeft in het magazine talen en culturen een herhaling van een reeks van acht radioprogramma's waarin u een overzicht krijgt van de Griekse Muziek.

Meer informatie over de inhoud van de uitzendingen kan u vinden op onze april '99 pagina, toen de uitzendingen voor de eerste keer werden uitgezonden.