Ter gelegenheid van het Griekse voorzitterschap van de Europese Unie worden er in de huidige vijftien EU-lidstaten heel wat activiteiten georganiseerd die vele aspecten van het rijke culturele Griekenland belichten. Zo ook deze tentoonstelling, aangeboden door het Griekse Ministerie van Cultuur.

Aan de hand van reeds gekende maar ook zeer recente archeologische vondsten worden muziek, dans en poëzie in de antieke Griekse wereld belicht. Deze voorwerpen werden thematisch ondergebracht en brengen in deze heel eigen context verrassende elementen aan het licht. Zo vernamen wij dat het kerkorgel, een instrument dat tegenwoordig niet meer uit onze westerse kerkmuziek weg te denken is, zich eigenlijk heeft ontwikkeld uit het waterorgel. Het waterorgel of hydraulis werd door een Griekse ingenieur uit Alexandrië in de derde eeuw voor Christus uitgevonden. Aan het hof van Byzantium was het een wijd verspreid instrument dat evolueerde tot een windorgel. In 757 deed de Byzantijnse keizer Constantijn V er eentje cadeau aan Pepijn de Korte, koning der Franken, en zo kon het instrument langzaam maar zeker aan haar opgang in het westen beginnen. Vlaanderen en Brabant speelden vanaf de vijftiende tot aan het begin van de zeventiende eeuw een belangrijke rol in de omvangrijke ontwikkelingsgeschiedenis van het orgel. In Griekenland is het instrument verdwenen.

De thematische onderdelen van de tentoonstelling zijn:

• Muziek en dans in Griekenland tijdens de prehistorie
• Muziek en dans op muntstukken
• Muziekinstrumenten
• Goddelijke en mythische afbeeldingen m.b.t. muziek en dans
• Muziek en dans in het publieke leven
• Muziek en dans in het privéleven
• Over de dansen

De tentoonstelling loopt nog tot 25 mei in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. Er wordt in de museumshop een uitgebreide tweetalige (Frans-Griekse) catalogus aangeboden voor de prijs van € 24,-. De Nederlandstalige versie was bij de officiële opening op dinsdag 25 februari nog niet klaar en zou nog een aantal weken op zich kunnen laten wachten (misschien zelfs tot na de Paasvakantie). Er zijn voor leerlingen en leraren speciale drietalige (Nederlands-Frans-Grieks) educatieve brochures te verkrijgen die kinderen en jongeren meer vertrouwd zouden moeten maken met kunst uit de oudheid. Deze educatieve brochures (vier in totaal, afhankelijk van de leeftijdscategorie) worden gratis ter beschikking gesteld voor scholen.

Over deze tentoonstelling wordt in maart ook een lezing in het Nederlands gegeven door dr. Chris Tytgat, conservator van de verzameling Griekenland van het Jubelparkmuseum. En als bekroning van dit mede als educatief programma opgezet project, kunt u in mei naar een workshop en concert met Nena Venetsanou en de groep Lyravlos .

Dit concert wordt gehouden ter herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog 1940-1945, een herdenking die overal in Nederland op 4 mei doorgaat. Op het programma staan liederen van Mikis Theodorakis met een sterk pacifistische boodschap.

Zo wordt onder meer de volledige Mauthausen-ballade vertolkt, die zich situeert in de concentratiekampen van de Tweede Wereldoorlog.

" To tragoúdi tou nekroú adelfoú " (De Ballade van de Dode Broer) gaat over twee broers die tegenover elkaar kwamen te staan tijdens de Griekse Burgeroorlog , waarbij ze allebei omkwamen.

En Theodorakis' " Epitafios " (Dodenzang) heeft als thema een moeder die treurt om haar zoon die omkwam tijdens een onderdrukte betoging in Thessaloniki in 1936. (Hierover vindt u achtergrondinformatie op onze november 2001 pagina en in onze Griekse geschiedenis ).

Met deze liederencycli sprak Theodorakis tot het hart van de in de zestiger jaren opgekomen linkse beweging "Lambrakides" ( Lambrakis Jeugd ) en later tot de generatie van de Polytechnische School .

Op dezelfde dag en hetzelfde tijdstip, maar dan in Amsterdam, is er een andere uitvoering te beluisteren van de Mauthausen-cyclus, namelijk die van Liesbeth List .

Maria Farantouri (ook wel "Farandouri" geschreven) is weer op reis, en doet ook Nederland en België aan. Over de inhoud van het concert is ons op dit moment weinig of niets bekend, ze is de laatste tijd met zoveel bezig geweest, en we kunnen er enkel naar gissen.

Begin november 2002 was ze bijvoorbeeld op tournee in de Verenigde Staten. Samen met Mario (spreek uit met klemtoon op de "o", zoals Marjó of Maryó)  bracht ze daar een nieuw programma met de titel "A Tribute to 20th Century Greek Urban Music" of "A Night of Greek Song", afhankelijk van de plaats waar ze optraden. Naast - uiteraard, zou je bijna zeggen - werk van Theodorakis en Hadjidakis brachten ze daar ook muziek van "jonge" Griekse componisten als Lena Platonos en Nikos Papazoglou . Wie Mario kent weet dat er ook flink wat Smyrna-liederen op het programma stonden. De muzikanten waren de leden van de Duitse groep "Berliner Instrumentalisten", die sinds het begin van de jaren 1990 Farantouri's vaste begeleiders zijn.

Op 15 december 2002 trad ze op in de Megaron Mousikis in Athene met een ander programma. Daar bracht ze liederen van Michalis Gregoriou, samen met de sopraan Savina Yannatou en met baritonzanger Tassis Christoyannis.

Nog in 2002 bracht ze een album uit met de titel "Tou fengarioú ta páthi" (De hartstochten van de maan), geheel gewijd aan de Spaanse dichter Federico García Lorca. Deze cd bevat werk van Lorca getoonzet door Manos Hadjidakis en Mikis Theodorakis. De teksten werden naar het Grieks vertaald door respectievelijk Nikos Gatsos en Odysseas Elytis. Maar Maria Farantouri vertolkt er ook Spaanse volksliederen op. Met dit "Spaanse" programma trad zij eveneens op in Athene.

Bovendien vernamen we dat Maria Farantouri al meer dan een jaar werkt aan haar allernieuwste creatie, "Mosaic" genaamd. Met deze productie zou zij meer de ethnic-richting inslaan en onder meer haar versie vertolken van liederen van Israëlische, Armeense, Turkse en Britse oorsprong, naast twee traditionals. De cd zou deze lente klaar zijn en de boodschap die Maria Farantouri hiermee wil uitdragen is er een van vrede en anti-racisme.

We verwachten ons dus op dit concert aan een "mozaïek" van liederen waarmee deze dame groot is geworden, maar ook aan fragmenten uit haar meer recente werk.

Een biografie van Maria Farantouri vindt u in onze rubriek Achtergrond . Deze biografie werd onlangs nog geactualiseerd met meer informatie over haar recente werk.

Vóór Nederland en België komt Maria Farantouri nog naar Duitsland, op dinsdag 29 april in Berlijn, donderdag 1 mei in Hamburg en vrijdag 2 mei in Bremen. Het einde van de tour is voorzien in Parijs.

Palio-Paréa heeft voor het komende seizoen 2003-2004 alweer een nieuw programma klaar. We weten niet of dit programma pas na de zomer aan bod komt dan wel of de groep er dit voorjaar reeds een voorproefje van zal laten horen.

In mei kunnen we ook bij ons meestal wel rekenen op een beetje goed weer en dat is dan meteen ook de maand waarop het festivalseizoen van start gaat.

Op de radio is Palio-Paréa deze maand, live met publiek, te horen in het Vara-programma "Ophef & Vertier".

In Charleroi en omgeving leeft en woont sedert het begin van de jaren '60 eveneens een aanzienlijke Griekse Gemeenschap, net als in de omgeving van La Louvière, Mons (Bergen), Liège (Luik) en in de provincie Limburg. Allemaal regio's die leefden van de mijnontginning. Tegenwoordig zouden er nog zo'n 4.500 Grieken permanent in Charleroi verblijven. Geen wonder dus dat er ginds ook af en toe Griekse feesten plaatsvinden.

Voor deze dansavond wordt er beroep gedaan op Kretenzische en Pontische livemuzikanten.

De Pontische muziek wordt verzorgd door Kostas Fotiadis uit Brussel, met zijn Pontische lyra , begeleid door een daouli . Deze muzikanten maken deel uit van de Pontische vereniging Kamian K'en Argos.

De Kretenzische muzikanten zijn Manolis Kountourakis ( laouto ), Georgios Apostolakis (Kretenzische lyra ) en Georgios Paradisis op de gitaar , allen komende van Belgisch Limburg.

U krijgt dansvoorstellingen van de dansgroep " T' Asteria " uit Charleroi en van de Pontische vereniging uit Brussel, Kamian K'en Argos .

Tussendoor zorgt DJ Andonis (Miaoulis) voor dansmuziek van andere streken van Griekenland, zodat er voor elk wat wils is.

Naar aanleiding van de jaarlijkse Dodenherdenking organiseert het Amsterdamse 4 en 5 mei comité een reeks activiteiten. Zo is er op 4 mei een Herdenkingsconcert, ter nagedachtenis van de gevallenen van de Tweede Wereldoorlog. Liesbeth List zingt liederen van de Mauthausen-cyclus van Mikis Theodorakis . Ze wordt begeleid door Guus Westdorp op piano. Daarnaast speelt ook nog het zigeunerorkest van Tata Mirando .

Rond de versie van de Mauthausen-cyclus die Liesbeth List brengt - haar versie - heerst nogal wat controverse.

Eerst even de feiten op een rijtje. De Mauthausen-verzen zijn van de hand van Iakovos Kambanellis , die in 1943 als twintigjarige in het nazi-concentratiekamp van Mauthausen opgesloten werd, en daar tot het einde van de oorlog bleef. Hij overleefde het, maar het duurde tot in de jaren zestig voor hij de gruwelen van zich af kon schrijven.

In december 1965 verschenen gelijktijdig een boek en een plaat met zijn teksten. De muziek was van Mikis Theodorakis, en de liederen werden gezongen door Maria Farantouri . Griekenland had toen nog maar net de Burgeroorlog achter de rug. "Links" had verloren, "rechts" had gewonnen, en het land helde sterk over naar extreem-rechts, naar hetzelfde fascisme dat verantwoordelijk was voor de nazi-moordmachine. Het werk sloeg in als een bom. Maar zelfs zovele decennia later, in een heel andere tijdsgeest, voel je toch nog steeds de rillingen langs je ruggengraat lopen als Maria Farantouri die liederen zingt.

Nu is Theodorakis een componist met een "hidden agenda", als we dat zo mogen zeggen. Hij is er van overtuigd dat muziek dingen kan in beweging zetten, en hij vindt ook dat hij de plicht heeft om zijn talenten als componist te gebruiken om het lot van zijn landgenoten te verbeteren. De muziek dus als "middel" en niet als "doel". Vandaar dat hij bewust gezocht heeft naar een muziekvorm die een zo breed mogelijk publiek kon bereiken, om op die manier zijn (politieke) boodschap over te brengen, zodat er "dingen zouden bewegen". Hij is daar vrij goed in geslaagd, zozeer zelfs dat hij verschillende keren zelf in concentratiekampen heeft gezeten en gemarteld geweest is.

In 1967, bijna op hetzelfde moment dat in Griekenland de Kolonels de macht grepen, zong Liesbeth List de Mauthausen-liederen in het Nederlands. De vertaling was van Lennaert Nijgh. Sommigen, die vertrouwd zijn met de originele versie, zeggen dat de Nederlandse versie te ver afwijkt van het origineel. Feit is dat de teksten veeleer een her-taling zijn dan een vertaling. Daarnaast is er flink aan de muziek gesleuteld. Critici zeggen dat er niets meer overblijft van de oorspronkelijke beklemmende sfeer van het origineel. De originele teksten zijn eenvoudig, je zou het bijna kaal kunnen noemen, maar evoceren juist daardoor een enorm gevoel van kilte, van leegte. De Nederlandse versie is wat bloemiger, wolliger, en dat niet alleen in de teksten, maar ook in de muziek. Michiel Koperdraat (in Lychnari 4/2002) zegt het zo: "... deze uitvoering [klinkt] braaf en bijna zwoel. Niet schrijnend genoeg". Anderen gaan verder en noemen het ronduit kitscherig.

Hoe dan ook, vriend én vijand (als we die termen mogen gebruiken) zijn het erover eens dat de Mauthausen-cyclus tot het allermooiste behoort wat Liesbeth List ooit heeft gemaakt. En kitsch of geen kitsch, het heeft in elk geval heel wat losgemaakt bij de Nederlanders, bij wie op dat moment het oorlogsverleden óók nog pijnlijk vers in het geheugen lag. De plaat liep als een trein. Liesbeth List vertelt (Lychnari 4/2002) dat daags na een tv-uitzending, waarin ze de liederen zong, haar stoep vol bloemen lag. Bovendien zijn de mensen in Nederland (en Vlaanderen) er zich op die manier van bewust geworden dat er op dat moment in Griekenland - zowat in hun eigen achtertuin - een regelrechte dictatuur aan de macht was. Theodorakis (die de opnamen niet had kunnen bijwonen wegens opgesloten door de Kolonels ) was dan ook best tevreden met het resultaat.

Wie ook tevreden was, maar dan om andere redenen, dat was de platenmaatschappij. Die wilde prompt zowat alles van Theodorakis door List laten opnemen, maar dat heeft ze resoluut geweigerd. Dat zou naar commercie ruiken, zei ze, en dat was die muziek onwaardig.

Op dezelfde dag en hetzelfde tijdstip, maar dan in Roosendaal, wordt ook nog een andere versie van de Mauthausen-cyclus gebracht door het Muziekgezelschap Omonia .

Liesbeth List treedt op 2 en 3 mei ook nog op in Gent .

De zangeres Nena Venetsanou en het ensemble Lyravlos sluiten met enkele muzikale voorstellingen de serie educatieve en culturele projecten af die het Griekse Ministerie van Cultuur op touw zette naar aanleiding van het Griekse voorzitterschap van de Europese Unie.

Alle projecten draaien rond de tentoonstelling " Geschenk van de Muzen : muziek en dans in het oude Griekenland". Deze tentoonstelling in het KMKG-Jubelparkmuseum, loopt van 26 februari tot 25 mei. Er werden educatieve brochures voor uitgewerkt om leerlingen en leraren Oud-Grieks in schoolverband doorheen de tentoonstelling te loodsen. Als randactiviteiten komen er bovendien een lezing en tot slot deze workshops, gekoppeld aan mini-concerten, van Nena Venetsanou en de groep Lyravlos.

Deze muzikale voorstellingen van Nena Venetsanou zijn er speciaal op gericht om een overzicht te bieden van de Griekse muziek van de Oudheid tot vandaag door middel van demonstraties met gereconstrueerde instrumenten. Dit project staat onder de artistieke leiding van Panayotis Stefos die tevens de muziekinstrumenten uit het oude Griekenland probeert te reconstrueren. De nadruk ligt bij dit evenement op de Oudgriekse muziek , waar zo weinig over bekend is en waar uiteraard geen opnamen van bestaan. Nena Venetsanou en Panayotis Stefos geven ons hun persoonlijke visie weer, geschoeid op wetenschappelijke basis en aangevuld met hun eigen professionele ervaring met de Griekse traditionele muziek. Ook hiervoor zijn begeleidende brochures beschikbaar.

De voorstellingen in de namiddag beginnen om 14u, duren ongeveer 50 minuten en richten zich tot leerlingen en leraren Oud-Grieks.

Twee van de voorstellingen zijn bedoeld voor het grote publiek. Het concert in het MIM op 15 mei om 20u zal ongeveer 75 minuten duren, en wordt voorafgegaan door een inleiding, en het concert op 17 mei in de KMKG start om 15u30 en zal 50 minuten in beslag nemen.

Het Muziekinstrumentenmuseum (MIM) is op zich al een bezoekje waard. Niet alleen wordt de grote en verscheiden verzameling instrumenten er tentoongesteld, maar u kan van ieder instrument ook een muziekstukje beluisteren via een hoofdtelefoon. Bovendien werd het museum ondergebracht in het voormalige warenhuis "Old England", een prachtig staaltje van de Art-Nouveaubouwstijl. Het concert op donderdag valt trouwens te combineren met een museumbezoek. Ook het restaurant-tearoom op de zesde verdieping loont de moeite, al was het maar voor het prachtige zicht op Brussel dat u van daaruit heeft. Bij mooi weer kunt u zelfs buiten op het dakterras plaatsnemen. En het restaurant is eveneens geschikt voor een snelle hap én hanteert democratische prijzen.

Zowel van Nena Venetsanou als van Panayotis Stefos vindt u een een biografie in onze rubriek Achtergrond . Daar bevindt zich tevens een rubriek met de meest courante Griekse volksmuziekinstrumenten met daarin een paragraaf over de antieke lier .

Liesbeth List treedt samen op met Johan Verminnen en met het 25-koppige Amanti dell' Arte kamerorkest onder leiding van Geert Soenen. Bovendien verleent het Theodorakis-Ensemble, met dirigent Xavier Roels en bouzouki speler Stratos Stabourlos, haar medewerking en zou de pianist van Liesbeth List ook van de partij zijn.

De organisator, vzw De Kering, richt reeds een aantal jaren in Gent concerten in waarbij klassieke muziek gecombineerd wordt met een ander muziekgenre (jazz, wereldmuziek, chanson,...). Deze keer is de (klassieke) muziek van Mikis Theodorakis aan de beurt, in combinatie met de Nederlandse chansonnière Liesbeth List en de Vlaamse chansonnier Johan Verminnen.

Het eerste deel van het programma begint met twee werken van Mikis Theodorakis: "Adagio" en "I gitonia ton Angelon" (De buurt der engelen). Daarna zullen zowel Liesbeth List als Johan Verminnen een vijftal liederen uit hun eigen repertoire brengen.

Na de pauze wordt de ganse Mauthausen cyclus van Theodorakis opgevoerd. En als afsluiter zullen beide artiesten in duet een hulde brengen aan Jacques Brel, die vijfentwintig jaar geleden - in het najaar van 1978 - overleed. Het jaar 2003 werd in Brussel uitgeroepen tot het Brel-jaar, ter nagedachtenis van deze grootse zanger.

Over de Mauthausen cyclus en over de versie van Liesbeth List (en de controverse er omheen), leest u elders op deze maandpagina meer, aangezien Liesbeth List deze Theodorakis-cyclus ook zal opvoeren in Amsterdam op 4 mei. U vindt onze tekst trouwens ook op blz. 21 van het programmaboekje dat op het concert verkocht wordt.

Over het Theodorakis-Ensemble kunt u desgewenst meer lezen op onze november 1999 pagina , of op blz. 16 van het programmaboekje.

Het Infopunt Europa is een informatiedienst die vijf jaar geleden werd opgericht door het Provinciebestuur van Antwerpen en de Europese Commissie, met de steun van de Minister van Buitenlandse Zaken. In het kader van het Griekse voorzitterschap van de Europese Unie, en onder de hoge bescherming van de Ambassadeur van Griekenland in België, Z.E. Ioannis Korantis, werden een aantal evenementen in Antwerpen gepland onder de noemer: " Grandioos en Anders: Griekenland in Antwerpen ".

Deze evenementen omvatten een tentoonstelling, voordrachten en avondvoorstellingen. Traditiegetrouw nemen wij enkel de evenementen met betrekking tot de Griekse Muziek in onze agenda op:

• Woensdag 14 mei, 20u, Concert van het Theodorakis-Ensemble onder leiding van Xavier Roels. Nadien volgt er een receptie. Over het Theodorakis-Ensemble, dat hier met tien beroepsmuzikanten zou optreden, vindt u meer informatie op onze november 1999 pagina . Blijkbaar is dit concert reeds volgeboekt!

Heel spijtig vinden wij dat we de informatie van al deze activiteiten pas in week 12 doorkregen. We hebben het nog diezelfde week gepubliceerd. Op vrijdag 21 maart belden we naar het Infopunt Europa voor meer informatie over de activiteiten met livemuziek. Ze zouden ons terugbellen, maar deden dat niet. Op 1 april belden we dan toch nog maar eens zelf en vernamen .... dat de avondvoorstellingen van 4 april en van 14 mei (de twee enige avonden met Griekse livemuziek) reeds uitverkocht zijn en dat we eigenlijk geen reclame meer hoeven te maken. Ons bulletin, waarin we (gratis) reclame maakten voor o.m. deze activiteit was net enkele minuten eerder vertrokken.

We geven u zoals gebruikelijk toch ook de andere evenementen beknopt weer, hopelijk zijn ook die niet uitverkocht.

• van 3 maart t/m 13 juni: Tentoonstelling met werk van tien Griekse kunstenaars die in België wonen. Te bezichtigen op werkdagen van 9u30 tot 17uur. Weekendopening met degustatie van Griekse producten en animatie: zaterdag 15 maart en zaterdag 7 juni van 10 tot 16 uur. Er blijkt ook een standje over Rembetika te zijn met 13 rembetika-liederen die u kan beluisteren en met de Griekse tekst en de Nederlandse vertaling erbij. Bovendien wordt er even ingegaan op het schimmentheater (Karaghiozis).
• Donderdag 6 maart, 14-16u, Voordracht : "De Olympische Spelen, vroeger en nu" door Doris Vanhove, wetenschappelijk onderzoeker en voormalig conservator van het Olympisch Museum in Lausanne.
• Donderdag 3 april, 20u, Voordracht- en debatavond : "Griekenland in de kijker", over Griekenland als voorzitter van de EU, in samenwerking met de vzw ActUA. Afsluitend wordt u een drink aangeboden.
• Vrijdag 4 april, 20u, Voordracht en liveoptreden van Griekse muzikanten: "Een avond Griekse cultuur in Antwerpen". Actrice Hilde Uitterlinden en haar zus Ilse brengen Griekse poëzie en daarna volgt een liveoptreden met Photis Ionatos en een bouzouki speler. Afsluiting met Griekse hapjes en drankjes. Ook dit evenement is reeds volgeboekt .
• Vrijdag 25 april, 16u, Voordracht : "Odysseas Elytis, zijn leven, zijn poëzie", met focus op "To Aksion Esti" en "De Elegieën van Oxópetra", door Guido Demoen, classicus.
• Donderdag 15 mei, 14-16u, Voordracht : "Iconen, een ontmoeting", door Lucienne Lipkens-Janssen.
• Donderdag 5 juni, 14-16u, Reisverslag : "Een verhaal van Paulus, Alexander, Dimitrios en Kemal", een reisverslag in woord, beeld en muziek over Thessaloniki door Herman Cole, travel writer.
• Donderdag 12 juni, 14-16u, Voordracht : "Wijsgeren met Socrates", door Prof. dr. Erik Oger.

Onder bovenstaand motto organiseert de Brusselse afdeling van het gerenommeerde Lykeion ton Ellinidon (Lyceumclub van Helleense vrouwen) een concert met traditionele Griekse muziek.

De artistieke en wetenschappelijke leiding hebben ze in de deskundige handen gelegd van Prof. Lambros Liavas , een bekende etnomusicoloog die trouwens ook directeur is van het bekende Volksinstrumentenmuseum (MELMOKE) in de Plaka in Athene. Aan het museum is een onderzoekscentrum verbonden, en er worden regelmatig cursussen gegeven in traditionele muziek. (Leuk detail is dat het concert doorgaat in het Brusselse instrumentenmuseum).

Tijdens het concert geven niet minder dan elf muzikanten een overzicht van de Griekse traditionele muziek, van "klanken uit vervlogen tijden die springlevend tot ons zijn gekomen", zoals (vrij vertaald) de affiche het zegt. We hebben de namen van de musici niet, maar men verzekert ons dat er enkele gekende namen bij zijn. Gezien het niveau zal het zeker niet om amateurs gaan.

Interessant is dat het concert wordt voorafgegaan door een korte lezing , in het Grieks en Frans, gegeven door Prof. Liavas.

Dit project wordt gesteund door het Griekse Ministerie van Cultuur, het Europese Parlement en de Griekse Ambassade in Brussel. Het vindt plaats in het kader van de tentoonstelling " Geschenk der Muzen " die momenteel in Brussel loopt.

In onze rubriek " Achtergrond " vindt u meer uitleg over de meest gangbare Griekse volksmuziekinstrumenten , waarvan er een aantal in dit concert aan bod komen.

Het "Centre Hellénique et Interculturel ", of kortweg "Elliniko Kentro", van Brussel staat in voor de overdracht van het Griekse culturele erfgoed aan de (kinderen van de) Griekse Gemeenschap. In dat kader organiseert het centrum allerlei cursussen zoals taalcursussen, danslessen en muziekworkshops en vervolmaakt hiermee de vorming van de jonge Grieken. Het is de Brusselse tegenhanger van het Luikse Centre Agora en heeft trouwens dezelfde voorzitter.

Ook filhellenen zouden er welkom zijn, want het zou de bedoeling zijn om openingen te creëren tot interculturele uitwisselingen.

Op het programma van deze avond staan:

• Een korte uitleg over de activiteiten van het centrum,
• Dansvoorstellingen van de verschillende dansgroepen,
• Gevolgd door een dansavond met een Grieks orkest dat populaire muziek speelt en typische gerechten.

Dit is één van de vele concerten die in Brussel georganiseerd werden in het kader van het Griekse voorzitterschap van de EU en in samenwerking met de Griekse ambassade.

Het Ensemble Skalkottas, onder leiding van Yorgos Koumentakis, zou een voorstelling geven met als titel: "Dialoog van Europese componisten". Dit is geen traditionele muziek, maar hedendaagse klassieke muziek. De twintigste eeuwse Griekse componist Nikos Skalkottas werd vooral bekend door zijn cyclus "Greek Dances", zijn orkestrale bewerkingen van Griekse volksdansen en volksmuziek. In februari bracht het Ensemble Palmos ons eveneens werk van Skalkottas, namelijk diens "Cycle Concert". En in 1999 was er in Gent een concertante voordracht over deze Griekse componist en in juni van datzelfde jaar kon u werk van hem beluisteren op de Nederlandse radio.

Spijtig genoeg werd dit concert afgelast . Liefhebbers van hedendaagse klassieke muziek hoeft dit echter niet te weerhouden om toch naar Brussel af te zakken, want er werd door het Muziekinstrumentenmuseum (MIM) voor een evenwaardig alternatief gezorgd. Het Muziekinstrumentenmuseum is trouwens op zich al een bezoekje waard. Niet alleen wordt de grote en verscheiden verzameling instrumenten er tentoongesteld, maar u kan van ieder instrument ook een muziekstukje beluisteren via een hoofdtelefoon. Bovendien werd het museum ondergebracht in het voormalige warenhuis "Old England", een prachtig staaltje van de Art-Nouveaubouwstijl. Het concert op donderdag valt trouwens te combineren met een museumbezoek, het museum is speciaal op donderdag tot 20u geopend. Ook het restaurant-tearoom op de zesde verdieping loont de moeite, al was het maar voor het prachtige zicht op Brussel dat u van daaruit heeft. Op donderdagavond kunt u er een speciaal menu bestellen.

Voorafgaandelijk aan het concert is er een inleiding, om 19u, waarin men u meer vertelt over de instrumenten die tijdens het concert aan bod komen.

Sedert vorige zomer treedt vzw I Ellines met vier muzikanten op met een programmering van rembetika-liederen, aangevuld met hier en daar wat traditionele liederen, wat meer populaire sounds en hier en daar ook de vertrouwde Theodorakis-liederen waarmee de Griekse muziek tenslotte in het westen bekend raakte en waarmee iedere niet-Griek al wat meer vertrouwd is. Voor elk wat wils dus.

Vorige maand , in april, kon u met deze nieuwe benadering reeds kennismaken in Lokeren, de thuisbasis van Dimitris Tsimbiropoulos, één van de zangers van het groepje, en in Puurs.

Deze maand spelen zij in de Luikse Agora, voor een veelal Grieks publiek. De bezetting is als volgt: Stratos Stabourlos op de bouzouki , baglamas en tzourás , en Lazos Chrisostomou en Dimitris Tsimbiropoulos , beiden met zang en gitaar . Dimitris Gounakis zorgt waar nodig voor de nodige ritmesecties op zijn synthesizer. Op algemene aanvraag zullen ze hier wat meer focussen op de rembetika en minder de populaire toer opgaan.

Voor de gelegenheid werd een gloednieuwe cd klaargestoomd, "Rebetika 1" getiteld. Er staan dertien nummers op die zowat de hele geschiedenis van het genre bestrijken: vanaf traditionele smyrneïka, over Markos Vamvakaris en Yannis Papaïoannou, tot aan Manolis Chiotis en Vassilis Tsitsanis. Interessant is ook dat ze de hele productie van de cd zelf gedaan hebben, in een eigen studio. Hiervoor tekent Stratos Stabourlos, die op het podium de bouzouki en baglama voor zijn rekening neemt.

De titel van de cd laat vermoeden dat er nog een vervolg komt, en als het aan de groep ligt, dan worden het er zelfs nog twee of drie of ...

Weet u niet meer precies wat de Rembetika-stijl inhoudt, dan kan u even uw geheugen opfrissen op onze maart 2001- pagina , waar we de rembetika in hun historische context plaatsen.

Belangrijk om weten is dat deze van oorsprong populaire stadsmuziek een hele evolutie heeft ondergaan. De rembetika-liederen hebben invloeden van oude Griekse muziek, van Byzantijnse muziek en van oosterse muziek. Wat we vandaag rembetika noemen is ontstaan als muzikale uiting van het verdriet van een volk, met name de Griekse vluchtelingen uit Klein-Azië , die hun muzikale achtergronden vermengden met een vorm van reeds bestaande stadsmuziek in het toenmalige Griekenland. Gaandeweg werden de rembetika de lijfliederen van al wie in de marge van de samenleving leefde. Het groeide uit tot een hele subcultuur, compleet met een eigen gedragscode. Na de Tweede Wereldoorlog doken er steeds meer westerse elementen in de rembetikamuziek op en een tijdlang werd deze muziekvorm in een "gekuiste" versie verheven tot salonmuziek, wat natuurlijk haaks stond op de essentie en de sociale functie ervan, maar wat de rembetika uiteindelijk wel toegankelijker maakte voor een groot publiek.

Telkens wanneer Griekenland zich in een politieke, sociale en/of economische crisissituatie bevindt, steekt de rembetika-muziek weer de kop op. En tot op heden staan de rembetika symbool voor rebellie en is het een onschuldige uitlaatklep voor al wie kampt met verdriet, miserie, en sociaal of politiek onrecht. In die hoedanigheid kan men de Griekse rembetika vergelijken met de "Blues" van de zwarte Amerikanen, de Argentijnse Tango, de Portugese Fado en de Spaanse Flamenco, al dan niet in combinatie met de heel eigen dansuiting, expressief maar ingetogen tegelijk.

De Unie van Macedoniërs in België viert haar dertiende verjaardag. Niet dat dat een speciaal jubileumjaar is, maar de Griekse Verenigingen hebben nu eenmaal de gewoonte om ieder jaar de "verjaardag" van hun oprichting te vieren, tot groot jolijt van iedereen. Want naar eigen zeggen "hebben de Macedoniërs de reputatie van grote feestvierders te zijn".

Het feest wordt opgeluisterd met traditionele livemuziek en met een voorstelling van de eigen dansgroep. U kan er ook van de Grieks-Macedonische keuken proeven.

Deze Kretenzische avond wordt georganiseerd door de Grieks-orthodoxe parochie Agia Marina van Brussel. De pastoor is zelf afkomstig van Kreta. Toen hij in België toekwam hoorde hij dat het laatste Kretenzische feest in Brussel al drie jaar geleden was. Ondertussen is hij hier vijf jaar pastoor, en acht jaar zonder Kretenzisch feest, dat kan toch niet, vond hij. In plaats van hierover te zeuren, organiseert hij het dan maar zelf.

Op het programma staan dans en muziek van alle regio's van Griekenland, maar uiteraard zal een flinke brok van de avond in beslag genomen worden door de Kretenzische klanken van de lyra van Nikos Gounakis .