Naar jaarlijkse gewoonte organiseren de "Kosmokrators" opnieuw hun "Birthday Concert". De inkom is dan altijd gratis, maar het motto is wel "Don't be shy, bring a pie!" .

Over deze groep is (bijna) alles al gezegd en geschreven, onder meer door ons op onze maart 2017 maandpagina .

Daar leest u bijvoorbeeld dat ze al in de zomer van 2016 enige deining veroorzaakten in Griekenland, waar ze hun eerste cd "Frenetika" mochten gaan voorstellen. Die kreeg toen heel wat aandacht in de Griekse media, en dat was niet in de laatste plaats te danken aan hun repertoire, dat bestaat uit bekende liedjes uit de rembetika , waarop ze dan zelfgeschreven teksten hebben gemonteerd in het Nederlands, Frans of Engels.

Zelf omschrijven ze dat zo:

Zoals bekend wil de bezetting van de Kosmokrators nogal eens wijzigen. Zoals elke goede kok richten ook zij zich naar het aanbod van het moment. De harde kern is lange tijd dezelfde gebleven, en die wordt aangevuld met andere goede muzikanten, in functie van hun beschikbaarheid.

De laatste tijd laten ze zich regelmatig bijstaan door Stratos Stabourlos (ook bekend als bouzouki-speler van het duo "I Ellines"). Dat is ook deze keer het geval, en de bezetting ziet er dan als volgt uit:

• Stratos Stabourlos : bouzouki
• Frans De Clercq : zang en bouzouki
• Karsten De Vilder : zang en gitaar
• Dimi Dumo : zang en percussie

Het "Rebetikon" ensemble had eigenlijk al in september 2020 hierheen moeten komen, maar dat kon toen niet doorgaan wegens corona. Nu, bijna dag op dag drie jaar later, doen ze een nieuwe poging.

Inmiddels is de groep uitgebreid van drie vaste leden naar vier, en dat zijn:

• Fevronia ; zang, baglamas en percussie (zoals zilia , defi ,...)
• Epaminondas Ladas : bouzouki
• Giorgos Evangelou : zang, bouzouki
• Philipp Köbele : gitaar

Als we de puntjes op de i zouden willen zetten, dan zouden we de naam van het ensemble moeten schrijven zoals ze dat zelf ook doen op hun affiches. Daar staat namelijk "REBETỊKON", dus met de letter "i" ondersteboven.

Dat betekent daarom niet dat ze de boel eens flink op z'n kop willen zetten, wel integendeel. Naar eigen zeggen streven ze immers naar authentieke uitvoeringen van bekende en minder bekende rembetika nummers. Ze willen die muziek opnieuw laten klinken zoals ze klonk aan het begin van de Twintigste Eeuw, zowat honderd jaar geleden dus, toen de klanken van de toenmalige Griekse stadsmuziek zich vermengden met die uit Klein-Azië.

De groep zelf ontstond in 2016 in Keulen (D). In die relatief korte tijd hebben ze daar toch al een ijzersterke reputatie opgebouwd, onder meer binnen de Griekse diaspora in die stad.

Dat komt misschien ook omdat hun belangstelling (of liefde, of passie, kies maar uit) voor deze muziek op stevige muziektheoretische fundamenten kan terugvallen. Met elkaar kunnen ze namelijk een hele stapel diploma's van conservatoria en universiteiten voorleggen.

We zouden nu een lange lijst kunnen geven van die diploma's, maar het is dan misschien interessanter om even in te zoomen op de vaste zangeres van "Rebetikon". Per saldo is zij (minstens in letterlijke zin) de centrale figuur in het ensemble.

De tekst, die we toen over haar geschreven hadden, hebben we inmiddels ondergebracht in een aparte biografie van Fevronia .

Naschrift: eerst hadden we vernomen dat de groep in dezelfde bezetting zou spelen als drie jaar geleden (met drie vaste leden en twee gasten), maar later bleken het vier vaste leden te zijn. Dat is inmiddels rechtgezet, zie hoger. De originele samenstelling staat nog altijd op onze september 2020 maandpagina .

Naschrift 2: de leadzangeres was eerst aangekondigd als "Ronia Topalidou". Rond die tijd had ze echter beslist om voortaan op te treden als Fevronia . Dat wisten we toen nog niet, dus op haar verzoek hebben we ook dat nadien aangepast in de bezetting van de groep.

Het recent opgerichte "Asia Minor Ensemble" speelt opnieuw in Brussel, nu al voor de derde keer. We schreven dus al twee keer over hen, en onze artikeltjes kunt u nog altijd nalezen op onze maandpagina 's van januari 2023 en juli 2023 .

Het is dan misschien niet nodig om dat alles hier nog eens te herhalen. De hoofdlijnen kunnen allicht volstaan.

Dat is in de eerste plaats het repertoire, dat aangekondigd wordt als "Muziek van Constantinopel en Smyrna". Dat moet dan wel gelezen worden als "muziek die daar haar roots heeft". Want inderdaad, de oorspronkelijke liedjes, ritmes en melodietjes, die pakweg een eeuw geleden samen met de Klein-Aziatische vluchtelingen naar Griekenland kwamen, hebben een enorme impact gehad op de ontwikkeling van de Griekse muziek zoals we die vandaag kennen.

Dit "Asia Minor Ensemble" sprokkelde zijn repertoire dan ook bij elkaar vanuit de meest uiteenlopende muziekstijlen. Dat levert nogal wat verrassingen op, en toch is het een samenhangend geheel.

Op die manier bewijzen ze meteen ook dat "alles aan alles hangt", en dat muziek niet in hokjes en vakjes kan gestopt worden.

Dan is er nog de bezetting van het ensemble, en dat zijn:

• Marilena Chrysochoidi : santouri , zang
• Stratos Stabourlos : bouzouki , zang
• Dimitris Rossidis : gitaar, zang
• Nicolas Hauzeur : viool

Die laatste naam, Nicolas Hauzeur , is nieuw - toch voor deze groep, want in het bruisende Brusselse Balkan-wereldje heeft hij zijn sporen natuurlijk al lang verdiend. Hij is trouwens ook de initiatiefnemer van de reeks maandelijkse concerten in Le Baixu onder de titel "Mercredi des Balkans" . Elke maand nodigt hij daar andere artiesten uit, en deze keer is dus het "Asia Minor Ensemble" zijn gast.

Zijn encyclopedische kennis van de Balkan-muziek maakte ook dat hij zich naadloos kon integreren in het ensemble. Tijdens hun optreden in juli 2023 ging hij gewoon mee met de anderen op het podium zitten en hij speelde met grote vanzelfsprekendheid alle nummers mee. Toch hadden ze helemaal niet samen gerepeteerd, en ook aan de playlist - die ze voor zichzelf hadden opgesteld - werd niet gesleuteld. Gewoon even afstemmen tijdens de soundcheck en weg waren ze.

Dat zegt ook iets over het niveau van de drie anderen. Nicolas Hauzeur wist blijkbaar dat hij met hen geen enkel risico nam.

Het valt trouwens op dat dit een zeer "democratisch" ensemble is. Meestal is zo'n groepje opgebouwd rond de zanger of zangeres en de andere muzikanten zijn dan "begeleiders". Die zijn ontzettend belangrijk, daar niet van, maar de zanger(es) is doorgaans toch wel de centrale figuur.

Dat is wel even anders bij dit "Asia Minor Ensemble" : hier spelen de drie muzikanten een evenwaardige rol. Ze zingen allemaal, en elk liedje wordt gewoon doorgegeven van de ene naar de andere. Het zegt dan iets over het niveau van Nicolas Hauzeur dat hij zich in dit team duidelijk even goed op zijn gemak voelt als een vis in het water.

En van zingen gesproken: in onze vorige artikeltjes hadden we het uitgebreid over Marilena Chrysochoidi (Μαριλένα Χρυσοχοΐδη). We vertelden u dat zij in dit ensemble dan wel santouri speelt, maar dat ze ook pianiste, actrice, operazangeres en lerares is. En dat zijn niet zomaar visitekaartjes: bij elk daarvan horen diploma's, optredens en allerlei samenwerkingen, telkens meer dan voldoende om er een normaal cv mee te vullen.

Van een klassiek geschoolde sopraan mag je natuurlijk wel verwachten dat ze een behoorlijke stem heeft, en dat ze ook weet hoe ze die moet gebruiken, maar het is toch minder vanzelfsprekend dat ze kennelijk geen enkele moeite heeft met de typische wendingen van de Klein-Aziatische muziek. Die zangtechniek is tijdens haar opleiding niet aan bod gekomen, zegt ze, dus zingt ze "gewoon zoals zij het aanvoelt". En zingen met gevoel, meer moet dat niet zijn. Het helpt dan wel dat ze deze muziek al kent van in haar kinderjaren.

Ook Stratos Stabourlos heeft zijn roots in Klein-Azië. Dat is al wel enkele generaties geleden, maar ook hij kent heel veel liedjes die hij als kleine jongen hoorde. Daar komt dan nog het enorme repertoire bij dat hij opbouwde als lid van "I Ellines", en ook daar zitten dus heel wat bekende en minder bekende liedjes bij die perfect bleken te passen in het kader van dit project.