Deze interculturele avond, georganiseerd door het Centre Hellénique et Interculturel de Bruxelles (Elliniko Kentro) , wordt opgeluisterd met Griekse livemuziek van I Ellines .

Zoals gewoonlijk krijgt u een demonstratie van de dansgroep van het centrum, maar u kunt er zelf ook dansen. Bovendien zijn er Griekse mezedes en wijnen te verkrijgen. De mezedes zijn inderdaad hapjes, geen volledige maaltijden.

Wat doen een Turks ensemble en een Israëlische zangeres op een website over Griekse muziek, vraagt u zich misschien af? Leest u maar even door, misschien wordt het dan wat duidelijker.

Yahudice (of Yahudije, eigenlijk Yahudiye in het Turks), is de titel van een cd die in 2003 uitkwam bij het Turkse label Kalan. De titel slaat op de benaming die in het Ottomaanse Rijk gegeven werd aan het Ladino, de taal van de Joodse bevolking die in 1492 verdreven werd uit Spanje en Portugal. Een deel van deze Spaanse Joden, ook wel Sephardim genoemd, vestigde zich uiteindelijk in een aantal steden van het Ottomaanse Rijk, verspreid over een gebied dat later Turkije, Griekenland, Bulgarije en ex-Joegoslavië zou worden. In de negentiende en twintigste eeuw was de grootste gemeenschap gevestigd in Thessaloniki, gevolgd door Istanbul en Izmir (Smyrna).

In Thessaloniki hebben deze mensen zeer zeker bijgedragen tot de economische en culturele bloei.Toen de stad bij Griekenland kwam, in 1912, was Thessaloniki zelfs een overwegend Joodse stad. Er woonden toen 70.000 tot 75.000 Joden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden ze nagenoeg allemaal uitgemoord door de nazi's. Vandaag bestaat de Joodse gemeenschap er nog slechts uit 1.000 tot 1.200 zielen (afhankelijk van de bron).

Turkije is van de Jodenvervolging grotendeels gespaard gebleven en tot op de dag van vandaag zou er zich in Istanbul nog een levendige Joodse gemeenschap bevinden. Een aanzienlijk deel van de overlevende Sefardische Joden zijn later ook wel van Turkije en de overige Balkanlanden geëmigreerd naar Israël.

Eeuwenlang wisten deze Sefardische Joden, ongeacht waar zij zich bevonden, hun taal (het Ladino) en hun cultuur min of meer in stand te houden, maar de traditie dreigt verloren te gaan. De Israëlische Hadass Pal-Yarden wilde dit traditioneel repertoire vastleggen voor het te laat is en ging op zoek.

Hadass Pal-Yarden is zangeres en etnomusicologe. Dat zij haar werk zeer grondig aanpakt is zonder meer een understatement. Zij ging recht naar de bron, reisde naar die steden waar zich nu nog Sefardische gemeenschappen bevinden en ging daar op zoek naar materiaal. Zo heeft zij zeven jaar in Jeruzalem doorgebracht, bij de Sefardisch-Joodse gemeenschap die vooral uit Bulgarije en ex-Joegoslavië naar Israël kwam. Ze reisde meermaals naar Thessaloniki en dook er in de archieven. Ze is drie jaar in Istanbul gaan wonen en ook daar heeft zij zeker niet stilgezeten, wel integendeel. En tot slot heeft ze informanten en bronnen uit Izmir geraadpleegd. Haar research naar de Sefardische liederen is voor haar een passie geworden, en die passie wil zij delen.

Het eindresultaat, de cd Yahudice (Yahudije) , reflecteert de liefde die Hadass Pal-Yarden voor deze liederen koestert. Het repertoire is afkomstig van Istanbul, Izmir, Thessaloniki en Jeruzalem. De liedteksten variëren van liefdesliederen, over wiegeliedjes, de hunkering naar Jeruzalem, tot religieuze hymnen. Zo krijg je wat zicht op het alledaagse leven van de Joden in het Ottomaanse Rijk. De instrumentatie is sober gehouden maar de instrumenten werden zorgvuldig en met kennis van zaken gekozen. In alle bronnenmateriaal was de Oosterse invloed, met name de makams , duidelijk hoorbaar. Hadass Pal-Yarden is zo eerlijk om toe te geven dat de specifieke makam , de Oosterse toonschaal waarop een lied gestut is, niet van ieder lied te achterhalen was, maar overal was de invloed van het Turkse makam-systeem wel duidelijk aanwezig. Vandaar dat zij voor de begeleiding van deze liederen bewust gekozen heeft voor traditionele Ottomaanse instrumenten.

Bij de cd hoort een uitgebreide documentering die aantoont hoe belangrijk de zangeres het vond om tekst en uitleg bij dit repertoire te verschaffen en hoe wetenschappelijk zij dit aanpakt. Het bijgevoegd boekje werd in drie talen opgesteld, in het Hebreeuws, Engels en Turks, en bevat de liedteksten, uitgebreide informatie en bronvermeldingen.

Als zangeres trad Hadass Pal-Yarden reeds meermaals op in Turkije, Israël en Thessaloniki. Zij werkte onder meer samen met Ross Daly , met Ladino-zangeres Ruth Yaakov, die bij ons in november 2000 zou optreden maar uiteindelijk niet kwam, en met Stelyo Berber. (Om maar enkele namen te noemen die op deze site reeds aan bod kwamen.) Met Stelyo Berber, de zanger die mee was met Muammer Ketencoğlu in december vorig jaar , nam ze onlangs het lied 'Kanario' op in het Grieks, Ladino en Turks. Van wederzijdse invloeden en culturele kruisbestuiving gesproken...

De uitvoerders van dit concert zijn:

• Hadass Pal-Yarden, zang
• Yinon Mualem, percussie
• Selim Güler, kemençe (vedel, zie lyra )
• Göksel Baktagir, kanun (zie kanonaki )
• Yurdal Tokcan, ud (Arabische luit, zie outi )
• Emrullah Sengüler, cello

Zoals bekend werd ook de Griekse Savina Yannatou wereldberoemd met haar Sefardisch repertoire door de in 1994 uitgebrachte cd "Primavera en Salonico". Met deze Sefardische liederen was Yannatou meermaals bij ons te horen, zo bijvoorbeeld in november 1998 en in augustus 2000 . De aangehaalde cd "Aniksi sti Saloniki ('Ανοιξη στη Σαλονίκη) - Primavera en Salonico" bevat Sefardische traditionele liederen uit Thessaloniki, die eigenlijk mede en vooral door David Saltiel in stand werden gehouden. David Saltiel behoort zelf tot de Sefardisch-Joodse gemeenschap van Thessaloniki, waarvan hij tegenwoordig de voorzitter is. Hij is een van de weinigen die in zijn thuisstad is (over)gebleven. Hij zingt het traditionele, niet-commerciële Sefardische repertoire, ongeschonden en a capella, zoals het al die tijd in haar meest oorspronkelijke vorm bewaard is gebleven. En hij is daarvoor goed geplaatst, David Saltiel is immers cantor in de synagoge van Thessaloniki. Ook hij bracht dit repertoire in 1997 uit op cd: "David Saltiel - Jewish-Spanish songs of Thessaloniki". De verdienste van Yannatou is dat zij deze liederen meer toegankelijk maakte voor een breder, internationaal publiek.

Palio-Paréa speelt op twee van de drie onderstaande concerten, met name in Amsterdam en in Breda, samen met gastspeler Takis Sideris .

De groep zelf bestaat uit:

• Margôt Schenk (zang, baglamas , percussie)
• Loek Schrievens ( bouzouki , outi , tzouras , baglamas )
• Carel van Rijn (contrabas, tenorgitaar)

Deze Nederlandse groep, met een repertoire dat uitsluitend uit Griekse muziek bestaat, krijgt langzamerhand meer voet aan wal in Griekenland. In november 2005 traden zij op in Athene en in Egion en werden er tevens tv-opnamen gemaakt voor, onder meer, het populaire zaterdagavondprogramma 'Stin ygiá mas', dat in maart jl. werd uitgezonden. En dat opende dan weer andere deuren en zorgde voor nieuwe contacten, waardoor de groep dit voorjaar opnieuw in Athene optreedt.

Vasílis Lékkas (Βασίλης Λέκκας) is bij sommigen misschien meer bekend als vertolker van de muziek van Mikis Theodorakis, maar hij heeft meer op zijn repertoire dan dat.

Zo bracht hij begin 2005 een cd op de markt met liederen van de componist Sakis Papadimitriou. Deze cd, met als titel Tou Krasiou kai tou Erota - Του Κρασιού και του 'Ερωτα " (For the Wine and Love), bevat liederen over de wijn en de liefde. Fragmenten van Oud-Griekse gedichten van lyrische dichters als Anacreon, Sappho, Critias, Alcaeus, Pratinas en Ion van Chios werden naar het Nieuwgrieks vertaald en van muziek voorzien. De componist, Sákis Papadimitríou (Σάκης Παπαδημητρίου) , is ook oprichter van het Mousiko Ergastiri Egiou (Musical Institute of Aegion), een vereniging die zich al meer dan tien jaar toelegt op traditionele Griekse muziek. De vereniging heeft in dat verband al enkele cd's uitgebracht, onder andere ook de hierboven genoemde.

Het eerste deel van het programma bestaat uit liederen van deze cd. In het tweede deel komen dan klassiekers aan bod van andere Griekse componisten waar Lekkas mee samenwerkte, zoals Manos Hadjidakis, Mikis Theodorakis en Yannis Markopoulos.

Met dit programma was hij in november 2005 ook al te gast op het Crossing Border festival in Den Haag.

Het begeleidende ensemble, Idifono (Ηδύφωνο) , wat zoveel betekent als "lieflijke klank", zou voor dit optreden bestaan uit:

• Yorgos Anastasopoulos, piano (hij stond ook in voor de orkestratie van de cd 'For the Wine and Love')
• Panos Dimitrakopoulos , kanonaki
• Spilios Kastánis, contrabas
• Marios Galatsinós, fluit, flogera en klarinet
• Nektários Pálmos: percussie
• Manolis Kóttoros, viool
• Sakis Papadimitriou, componist van de cd, speelt gitaar

Initieel zou het ensemble met een minder uitgebreide bezetting naar Amsterdam komen en met een andere fluitist (Nino Citani). Later vernamen we dat de samenstelling dan toch ongeveer dezelfde zou zijn als eerder in Den Haag, maar met een andere percussionist. Ook zou Stathis Savidis ( bouzouki ) er niet bij zijn. Dat is allemaal niet zo verwonderlijk. Griekse muzikanten van een dergelijk niveau zijn nu eenmaal vrij vlot "inwisselbaar". Het lijkt soms of ze een nieuw repertoire maar één keer hoeven te horen om het onder de knie te hebben Dat is natuurlijk niet helemaal zo, er komt echt wel hard werken aan te pas, maar anderzijds hoeft dat geen maanden en maanden te duren. Het gevolg is dat, zeker voor een buitenlands optreden dat lang van tevoren toegezegd wordt, de preciese samenstelling van een ensemble nogal eens wijzigt in functie van de beschikbaarheid van de mensen.

Biografieën van Vasilis Lekkas en van kanonaki-speler Panos Dimitrakopoulos vindt u in onze Achtergrondrubriek .

De EKB (Ελληνική Κοινότητα Βρυξελλών) of Helleense Gemeenschap van Brussel organiseert een feestavond met livemuziek van het duo 'Aris & Giannis', met lekker eten en met heel veel dansvoorstellingen.

Het Lykeio ton Ellinidon Vryxellon (Λύκειο των Ελληνίδων Βρυξελλών) , in het Frans vertaald als "Lyceum Club des Femmes Hellènes", afdeling Brussel, organiseert vrij regelmatig muziektheatervoorstellingen van hoogstaande kwaliteit, telkens rond een bepaald thema. Zo hadden we bijvoorbeeld in april 2002 een opvoering rond de Griekse emigratie en in november 2003 een voorstelling rond de gebeurtenissen van de Polytechnio, toen precies dertig jaar geleden.

Het zal duidelijk zijn dat het Lykeio telkens een thema kiest dat belangrijke gebeurtenissen in de Griekse geschiedenis belicht en dat tegelijk op de een of andere manier toch ook actueel is. Met andere woorden, thema's die in feite een verplicht onderdeel zouden moeten uitmaken van de culturele bagage van de jongere generaties Grieken en van al wie in de Griekse cultuur geïnteresseerd is.

De titel van de huidige voorstelling luidt: "Να μπεις απ' το παράθυρο στη Σμύρνη..." (Na bis ap' to parathyro sti Smirni...) . Deze titel is een regel uit het gedicht "Μικρή Πράσινη Θάλασσα" (Mikri prasini thalassa) van de Griekse dichter en nobelprijswinnaar poëzie Odysseas Elytis (1911-1996). Het gedicht behoort tot zijn meer surrealistische werken en we hebben dan ook geen poging gedaan om een literaire vertaling te maken van de regel in kwestie. Onze vertaling "Een blik door het raam op Smyrna..." mag u dan ook als een dichterlijke vrijheid beschouwen. Maar ze geeft wel weer waar het om gaat.

De voorstelling laat ons inderdaad even door een raam kijken. Ze gunt ons een blik op het Smyrna van vóór 1922, tijdens de jaren voorafgaand aan de Megali Katastrofi (zie onze geschiedenis van Griekenland ). Smyrna (het huidige Izmir) was toen een bloeiende handelsstad met een bruisende multiculturele samenleving, waar verschillende bevolkingsgroepen harmonieus samenleefden. Er woonden onder meer grote groepen Grieken, Turken, Armeniërs, Joden en Europeanen. Een stad dus waar Oost en West mekaar ontmoetten en elkaar de hand reikten.

Nu Turkije weldra tot de EU zou toetreden, is deze terugblik brandend actueel.

We krijgen muziek en dans gepresenteerd waarbij de wederzijdse invloeden van de verschillende bevolkingsgroepen die in deze streek en stad woonden duidelijk aanwezig zijn. Al deze invloeden brachten de vluchtelingen later natuurlijk mee naar Griekenland, waardoor het land, en de Griekse cultuur in 't bijzonder, van toen af aan een heel nieuw elan kregen.

Aan deze voorstelling nemen de Volkskunstgroep van Megara (Λαογραφικό Συγκρότημα Μεγάρων) deel en een achtkoppig orkest bestaande uit de volgende muzikanten:

• Yorgos Kotsinis
• Christos Tsiamoulis
• Yorgos Marinakis
• Panos Dimitrakopoulos
• Thomas Konstantinou
• Marios Papadeas
• Nikos Mermingas
• Kostas Meretakis

Een paar van die namen zijn niet van de minste. Christos Tsiamoulis is zo'n naam die alleen al op onze eigen site een behoorlijk aantal keer voorkomt. Hij legt zich toe op de muziek van Ionië, van de Egeïsche Zee en van Klein-Azië, en speelt een groot deel van de typische traditionele muziekinstrumenten zelf, waaronder de outi . Hij is tevens docent Byzantijnse muziek. Een behoorlijk interessante man dus, en eigenlijk een kandidaat om ooit eens opgenomen te worden in onze biografieën-verzameling . En zo zijn er in totaal acht muzikanten die traditionele instrumenten bespelen en die speciaal uit Griekenland komen voor deze voorstelling.

Zoals gezegd werkt ook de dansgroep van Megara aan de voorstelling mee. Deze groep werd in 1973 opgericht door Dimitris Ilias , zelf een telg uit een oude muzikale familie en een fervent danser en zanger. Hij is bovendien dans- en zangleraar in diverse afdelingen van het Lykeio ton Ellinidon in Griekenland.

Men kan zich afvragen wat Megara, dat in Attica ligt, met Smyrna te maken heeft. Maar er zijn wel degelijk verbanden, al is het niet meteen duidelijk waar die vandaan komen. Sommige traditionele dansen uit Megara vertonen verrassende overeenkomsten met die van Klein-Azië. Zo worden er in Megara - naast de traditionele 'choros tis Tratas' - onder meer koppeldansen gedanst, de 'karsilamas', en zelfs de 'kalamatianos' die overal elders in Griekenland een reidans is, wordt in Megara ook per twee gedanst. En dan is er nog de traditionele 'hasapikos', de 'slagersdans' die geacht wordt afkomstig te zijn uit Constantinopel.

Een voor de hand liggende verklaring voor deze overeenkomsten is natuurlijk de instroom van vluchtelingen na de Megali Katastrofi. Velen van hen vestigden zich immers in de streek rond Megara. Zo werd onder meer het vroegere dorpje Neo Meli, tegenwoordig een wijk van Megara, gesticht door vluchtelingen uit Meli in Klein-Azië. De jonge zangeres Katerina Papadopoulou bracht de muziek van Meli naar België en Nederland in januari 2005 . Maar volgens Dimitris Ilias zouden deze traditionele dansen van veel vroeger dateren. Megara was immers al in de grijze Oudheid een belangrijke stad die al heel vroeg handel dreef met Klein-Azië. Kolonisten uit Megara stichtten in 657 voor Christus aan de Bosporus het vissersdorpje Byzantio dat zo'n duizend jaar later de nieuwe hoofdstad van het Romeinse Rijk zou worden, het Nova Roma, onder de naam Constantinopel. Dat rijk zou later het Byzantijnse Rijk genoemd worden en Constantinopel heet tegenwoordig Istanbul, maar dat kan u allemaal uitgebreid nalezen in onze Geschiedenis van Griekenland .

De artistieke leiding van de voorstelling berust in de deskundige handen van Maria Karahaliou en Yannis Ikonomidis .

Het ensemble Mousiko Polytropo bestaat uit studenten van de afdeling Muziek van de Aristoteles Universiteit in Thessaloniki. Hun bedoeling is om het nuttige aan het aangename te paren. Nu zijn er wel meer studenten die dat willen, maar ze doen het niet allemaal op de manier van Mousiko Polytropo. Die vinden dat ze de theorie, die ze in de lessen opdoen, best ook meteen in de praktijk kunnen brengen. Daarbij hebben ze veel aandacht voor de Griekse tradities. Die zijn eeuwenlang van generatie op generatie doorgegeven maar komen tegenwoordig ook in Griekenland onder druk te staan door de opkomst van de hamburger-monocultuur.

Onder de bezielende en deskundige leiding van hun prof, Yannis Kaïmakis , trekken de studenten "de boer op". Gewapend met bandopnemers, video-camera's en notitieblokken gaan ze traditionele liederen optekenen bij de oudere generatie, die ze nog van hun ouders geleerd heeft. Uit het verzamelde materiaal kiezen ze dan enkele liederen die zich bijzonder goed lenen om op de traditionele manier aangeleerd te worden, dus niet aan de hand van een partituur maar zuiver op het gehoor, zoals het vroeger altijd ging. Daarmee bouwen ze dan een voorstelling op, die niet alleen dient om naar te luisteren maar ook om naar te kijken. Want inderdaad, er zijn maar weinig traditionele liederen die statisch uitgevoerd werden, meestal kwam er de een of andere vorm van beweging aan te pas. Ook dat aspect wil Mousiko Polytropo benadrukken.

Het thema van de voorstelling die ze in Leuven zullen brengen is " Ta Earina " ofwel " Lenteliederen ". De lente zit in elke cultuur vol symboliek, en dat is in Griekenland niet anders. Het is een overgangsperiode, van de lange, donkere winter naar de zonovergoten zomer, van een periode van statische winterslaap naar een periode van dynamiek en activiteit, van steriliteit naar vruchtbaarheid. Die overgangen vormen de ruggengraat van de opvoering.

Het stuk kan ingedeeld worden in drie bedrijven, die we even voor u op een rijtje zetten.

• Het eerste bedrijf, of de eerste scène, gaat over de kinderlijke onschuld. Kinderliedjes en spelletjes staan hier centraal. Dit deel eindigt met een liedje over een schommel, dat al in het oude Athene door de jonge meisjes gezongen werd bij het begin van de lente. Niet zomaar een schommel, er zit een heel verhaal achter. De Atheense held Ikarios (niet de hoogvlieger Icarus) was bevriend met Dionysios en leerde van hem de geneugten van de wijn kennen. Omdat de maaltijdchecks nog niet uitgevonden waren schonk hij wijn aan zijn herders. Die kenden de drank al evenmin en de gevolgen laten zich raden. Hun kameraden dachten dat Ikarios hun collega's betoverd had en doodden hem. Erigone, de dochter van Ikarios, ging haar vader zoeken. De moordenaars hadden het lijk verborgen maar dat was buiten de snuffelneus van Erigone's trouwe hond Maera gerekend. Samen vonden ze het graf en in wanhoop verhing Erigone zich. Maar Erigone was ook de geliefde van Dionysios geweest en die was natuurlijk razend. Hij vervloekte de Atheners, voortaan zouden alle jonge meisjes zich ophangen bij het begin van de lente. Nogal logisch dat er een zucht van verlichting door Athene ging toen een uitspraak van het orakel verklaarde dat het eigenlijk om het schommelen ging en dat het touw dus niet noodzakelijk rond de nek van de meisjes aangebracht moest worden, zolang ze maar schommelden. Logisch ook dat de meisjes voortaan de vloek met veel meer enthousiasme ondergingen. Later werd een en ander wat geformaliseerd tot een heus festival, de Eora, waarbij allerlei voorwerpen aan de bomen werden gehangen. Er werd ook fruit geofferd en er werd een liedje bij gezongen. Minder logisch - maar niet ongebruikelijk in Griekenland - is dat Mousiko Polytropo dat lied nog steeds levend en wel aangetroffen heeft, zoveel duizenden jaren later.
• In het tweede bedrijf staat een andere categorie traditionele liederen centraal: de miroloia of afscheidsliederen. In Griekenland is dat het afscheid in zijn meest algemene vorm: niet alleen afscheid van de overledenen, maar ook afscheid van familie en vaderland voor diegenen die naar het buitenland moeten emigreren om te overleven, of het afscheid van het ouderlijk huis voor de bruid die naar een ander dorp uitgehuwelijkt wordt. Het mag somber klinken, en dat is het eigenlijk ook wel, maar voor de Griekse miroloia is "ijzingwekkend mooi" toch wel een betere omschrijving.
• Het derde bedrijf zorgt dan voor het onmisbare happy end. Het wordt een Hymne op het Leven. Na al het sombere van de vorige scène komt er nu het besef dat het leven vergankelijk is en dat we er dus best met volle teugen van genieten, nu het nog kan.

Wie een beetje vertrouwd is met de Griekse muziektraditie kan al raden waar het ensemble de muziek en de teksten voor deze voorstelling heeft opgetekend: Epirus, Macedonië en Thracië. Het zijn stuk voor stuk gebieden met een rijke en eeuwenoude cultuur. In het afgelegen en bergachtige Epirus zijn de klaagliederen bijzonder goed bewaard gebleven (net als op het woeste schiereiland Mani waar niet voor niets het woord maniakken van afgeleid is). En kenmerkend voor Thracië is dan weer de eeuwenoude Dionysios-cultuur die zijn oorsprong vindt in de grijze nevelen van de Oudheid. Zoals bekend is Dionysios (door de Romeinen Bacchus genoemd) de god van de wijn en alles wat daarmee samenhangt. Zijn verering moet wel diep in de menselijke natuur verankerd zitten, en niet uitsluitend in die van de studenten, want tot op de dag van vandaag schemert die verering op verschillende manieren nog steeds door in allerlei gebruiken van Thracië.

Bij de opvoering worden allerlei traditionele instrumenten gebruikt. In de inleiding , die aan de opvoering voorafgaat, zullen die ook wat nader toegelicht worden. In afwachting kunt u er onze Instrumenten rubriek op nalezen.

Mousiko Polytropo komt naar Leuven en Gent met z'n achtentwintigen. Eerder (in maart 1999 ) waren ze al eens in België met het stuk "Ballade van de dode broer", dat binnenkort op plaat zou gezet worden. Het ensemble heeft overigens al verschillende buitenlandse optredens op zijn palmares staan.

Het ensemble komt naar Leuven op uitnodiging van Thiasos , een vereniging die aan de Katholieke Universiteit van Leuven ruimte wil bieden voor Griekse cultuur.

In Gent heeft het Griekenlandcentrum van de vakgroep Latijn & Grieks aan de Universiteit Gent deze activiteit nog op de valreep aan het programma van dit werkingsjaar toegevoegd.

Het Kunstenaarscollectief Extrapool organiseert in Nijmegen een namiddag rond rembetika .

Het programma vangt aan met een lezing door Michiel Koperdraat: ' Rembetika, wat komt daar allemaal bij luisteren '. Michiel zal het hebben over het ontstaan van de rembetika, maar ook over hun invloed op de huidige Griekse muziek. Daarbij komen ook de muzikale aspecten aan bod: de instrumentatie, de toonsystemen, ritmes en compositie worden aan de hand van muziekfragmenten en live demonstraties uitgelegd.

Na deze kennismaking kunt u kijken naar de NOS-EBU documentaire 'Rebètika, de Griekse blues' van Rolan Hurioglu, die in samenwerking met Ano Kato in 1992 werd gemaakt.

Het programma eindigt met de vertoning van de film 'Rembetiko' van Kostas Ferris. Deze film - uit 1983 - is een aanrader en sleepte nogal wat prijzen in de wacht. Voor velen, waaronder ook heel wat niet-Grieken, was deze film de eerste kennismaking met de rembetika-muziek en vormde zo de aanzet om zich meer in het genre te verdiepen. De muziek werd speciaal voor de film gecomponeerd door Stavros Xarchakos en de teksten zijn van Nikos Gatsos. Eigenlijk zijn dit strikt gezien helemaal geen 'authentieke' rembetika, de filmmuziek bevat slechts twee bewerkingen van bestaande liederen, en toch wordt deze muziek door velen als dusdanig bestempeld. De film verhaalt het harde leven van een rembetika-zangeres en is geïnspireerd op het leven van Marika Ninou, uitstekend vertolkt door Sotiria Leonardou. Stavros Xarchakos zelf figureert er heel even in. Een aantal jaren geleden was de film niet meer te vinden op video, maar in 2004 werd hij gelukkig opnieuw uitgebracht op dvd, zelfs in een speciale editie met keuzemogelijkheden voor anderstalige ondertiteling en een extra cd met commentaren van filmregisseur Kostas Ferris.

De versie in Nijmegen heeft Engelse of Duitstalige ondertitels.